ایتالیانجە قونوشەلم [İtalyanca konuşalım (trad. 'Parliamo italiano')]

ایتالیانجە و تركجە مكالمەلر [İtalyanca ve Türkçe mükalemeler (trad. 'Conversazione in italiano e in turco')] / Conversazione in lingua turca e italiana

Autore:
محمد روحی [Meḥmed Rūḥi] | Ruhi Mehmed

Vedi scheda completa

Indice

INDICE - FIHRIST

Alfabeto	حروفات	p, 5
Numerazione	اسماء اعداد	p, 10
Della settimana	هفتەیه دائر	p, 14
Mese solare	شهور شمسیه	p, 14
«lunare	شهور قمریه	p, 15
Nomi	اسماء معنویه	p, 15
Del tempo	زمانه دائر	p, 17
Del corpo umano	وجود انسانی به دائر	p, 18
Famglia	عائله	p, 20
Degli alimenti	طعامه دائر	p, 22
Frutta	میوەلر	p, 25
Degli alberi	اغاجلر	p, 26
Altre piante	سبزوات	p, 27
Delle vesti	البسەیه دائر	p, 29
Casa e mobili	برخانەنك اوفق تفك آوادانلغى	p, 32
Di alcuni merci	تجارته دائر	p, 34
Delle arti	صنعته دائر	p, 36
Degli strumenti	صنعته دائر ادوات	p, 38
I colori	الوان، رنكلر	p, 39
Edifici	بنای عظیملر	«
Metalli e minerali	اجزای معدنیه	p, 41
Dei sentimenti	قوت حاسەلرە دائر	p, 42
Dell’istruzione	محل تدریسە دائر	p, 46
Paese, nazione	بلاد مشهوره	p, 49
Dell’abitazione	مساكن	p, 51
Della marina	امور بحریه	«
Del vento	روزکار	p, 54
Della terra	ارضه دائر	«
Della dignità	مقامه دائر	p, 56
Dell’armata	عساكره مخصوص	p, 57
Genere umano	نوع بشر	p, 61
Le quattro stagioni	درت فصل	p, 62
Degli astri	نجومه دائر	«
Quattro elementi	عناصر اربعه	p, 63
Gli animali	حیوانات	p, 64
I fiori	چیچکار	p, 67
Perbi all’infinito	مصدرلر	p, 68
Esempi di verbi	افعالك امثالی	p, 78
Conversazione	مكالمات	p, 85
Frasi e proverbi	جمل حكمیه وضروب امثال	p, 150

Testo in formato elettronico

Indice

INDICE - FIHRIST

Alfabeto	حروفات	p, 5
Numerazione	اسماء اعداد	p, 10
Della settimana	هفتەیه دائر	p, 14
Mese solare	شهور شمسیه	p, 14
«lunare	شهور قمریه	p, 15
Nomi	اسماء معنویه	p, 15
Del tempo	زمانه دائر	p, 17
Del corpo umano	وجود انسانی به دائر	p, 18
Famglia	عائله	p, 20
Degli alimenti	طعامه دائر	p, 22
Frutta	میوەلر	p, 25
Degli alberi	اغاجلر	p, 26
Altre piante	سبزوات	p, 27
Delle vesti	البسەیه دائر	p, 29
Casa e mobili	برخانەنك اوفق تفك آوادانلغى	p, 32
Di alcuni merci	تجارته دائر	p, 34
Delle arti	صنعته دائر	p, 36
Degli strumenti	صنعته دائر ادوات	p, 38
I colori	الوان، رنكلر	p, 39
Edifici	بنای عظیملر	«
Metalli e minerali	اجزای معدنیه	p, 41
Dei sentimenti	قوت حاسەلرە دائر	p, 42
Dell’istruzione	محل تدریسە دائر	p, 46
Paese, nazione	بلاد مشهوره	p, 49
Dell’abitazione	مساكن	p, 51
Della marina	امور بحریه	«
Del vento	روزکار	p, 54
Della terra	ارضه دائر	«
Della dignità	مقامه دائر	p, 56
Dell’armata	عساكره مخصوص	p, 57
Genere umano	نوع بشر	p, 61
Le quattro stagioni	درت فصل	p, 62
Degli astri	نجومه دائر	«
Quattro elementi	عناصر اربعه	p, 63
Gli animali	حیوانات	p, 64
I fiori	چیچکار	p, 67
Perbi all’infinito	مصدرلر	p, 68
Esempi di verbi	افعالك امثالی	p, 78
Conversazione	مكالمات	p, 85
Frasi e proverbi	جمل حكمیه وضروب امثال	p, 150

/ BEGIN PAGE [1] /

ایتالیانجە قونوشەلم

–––––

ایتالیانجە و تركجە مكالمەلر

***

مؤلفی

خاصە اردوی همایوننە منسوب پیادە ملازملرندن

محمد روحی

–––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

CONVERSAZIONE

LINGUA TURCA E ITALIANA

–––––

PER

MEHMED RUHI

Officiale Ottomano

–––––––––––––––––––––––––––––

نظارت جلیلۀ معارفك رخصتیلە طبع اولنمشدر

–––––––––––––––––––––––––––––

استانبول

(آ. آصادوریان) شركت مرتبیە مطبعەسی – باب عالی جادەسندە نومرو ٥٢

١٣٠٩

/ BEGIN PAGE [2] /

/ BEGIN PAGE [3] /

AL LETTORE

Offro questo mio piccolo lavoro alla gioventù studiosa che vuole apprendere con facilità la lingua turca.

Questo dizionario formato in dialoghi, si studia con piacere, i vocaboli che vi si trovano restano facilmante impressi.

Una copiosa e vaga scelta di parole e locuzioni che contiene fa conoscere ed apprezzare le dovizie delle due lingue.

M. RUHI

/ BEGIN PAGE [4] /

افادۀ مرام

ایتالیان لساننك تحصیلنە چالیشان وطنداشارمە عاجزانە بر خدمتدە بولنمق وعثمانلیجە تحصیلنی آرزو ایدن ایتالیانلرەدە تسهیلات كوسترمك مقصدیله شو اثری وجوده كتیردم.

لسانمزده كثیر الاستعمال اولان اسامی، مصادر، افعال، مكالمات، جمل حكمیه، بعض ضروب امثالی تركجه درج ایتدكدن صكره عباره سی تركجه و حروفی ایتالیانجه اولە رق دخى بالتحریر بونلرك بعده ایتالیانجەسنی كوستردم.

بو یولده براثرى ایلك دفعه انظار معارف پرورانه وضعه موفقیت ناچیزانەم پادشاه قدردان و خلیفۀ رسول یزدان }غازی عبدالحمید خان ثانی{ افندمز حضرتلرینك سایۀ فیضوایۀ ملوكانەلرندە اولان تحصیلم ثمرەسی بولندیغنی تحدیثاً للنعمة عرض و بیان ایدرم.

محمد رومی

/ BEGIN PAGE [5] /

ایتالیان حروفاتی

ایتالیان لساننی قرائت ایتمك ایچون فرانسزجەده اولدیغی كبی صولدن صاغه طوغری باشلاملی.

لسان مزبورك حروفاتی یكرمی ایكی اولوب بونلرك اشكال و تلفظلری بروجه زیر بیان اولنور.

اشكال	تسمیە	تلفظ	اشكال	تسمیە	تلفظ
a	آ	ا	m	امّە	م
b	بە	ب	n	آنّە	ن
c	چە	چ	o	او	و
d	دە	د	p	پە	پ
e	ﮫُ	آ	q	قو	ق
f	افە	ف	r	ارّە	ر
g	جی	ج	s	اسّە	س
h	آقّا	ح	t	تە	ت
i	ایْ	ی	u	اُ	اُ
j	ای لونغو	ایْ	v	وە	و
k	قا	ق	z	زەْتا	ز
l	آلّە	ل

Pagina 6

مذكور هرفلر تكرمی ایكی عدد اولوب بشینە یعنی a e i o u حرفلریندە (ووُقالی) حروف صوتیە وقصورلرینە دخی (قُونْسُونٰانْتٖی) حروف غیر صوتیە تسمیە اولنور.

هر نوقت بر سوزە ویاخود بر عبارەیە باشلانورسە اك اول تحریر اولنەجق حروفاتك بیوك حرفدن یازلمسی اقتضاسندندر.

بونلردە زیردە بیان اولنان مقدردن عبارتدر.

A B C D E F

G H I J K L

M N O P Q R

S T U V Z

صدالی حروفات

a e i o u

حروف هجا

aia aie aio

Pagina 7

ba	be	bi	bo	bu
ca	ce	ci	co	cu
da	de	di	do	du
fa	fe	fi	fo	fu
ga	ge	gi	go	gu
la	le	li	lo	lu
ma	me	mi	mo	mu
na	ne	ni	no	nu
pa	pe	pi	po	pu
qua	que	qui	quo	qu
ra	re	ri	ro	ru
sa	se	si	so	su
ta	te	ti	to	tu
va	ve	vi	vo	vu
za	ze	zi	zo	zu

***

Le lettere della lingua Ottomana sono trentaquattro, cioè:

Pagina 8

Valore	Pronunzia	Forma	Valore	Pronunzia	Forma
t	ti	ط	a	elif	ا
z	zi	ظ	b	be	ب
a	ain	ع	p	pe	پ
g	gain	غ	t	te	ت
f	fe	ف	s	se	ث
h	caf	ق	g	gim	ج
che	chef	ك	c	cim	چ
ghe	ghef	ﮎ	h	ha	ح
ne	nef	ݣ	hi	hi	خ
l	lam	ل	d	dal	د
m	mim	م	z	zal	ذ
n	nun	ن	r	ra	ر
v	vav	و	z	ze	ز
he	he	ﮬ	g	ge	ژ
he	he	ه	s	sin	س
la	lam elif	لا	sciun	sciun	ش
i	ie	ی	s	sad	ص
			d	dat	ض

Pagina 9

ALFABETO

ا ب پ ت ث ج چ ح خ

د ذ ر ز ژ س ش ص ض

ط ظ ع غ ف ق ك ﮎ ݣ

ل م ن و ﮬ ە لا ی.

SILLABA 1a.

بو، تو، ثو، پو، جو، چو، حو، خو، دو، ذو، رو،

زو، ژو، سو، شو، صو، ضو، طو، ظو، عو، غو،

فو، قو، كو، لو، مو، نو، وو، هو، یو

SILLABA 2a.

بە، پە، تە، ثە، جە، چە، حە، خە، دە، ذە، ره، زه،

ژه، سه، شه، صه، ضه، طه، ظه، عه، غه، فه، قه،

كه، له، مه، نە، وه، هه، یه.

SILLABA 3a.

بی، پی، تی، ثی، جی، چی، حی، خی، دی، ذی، ری،

Pagina 10

زی، ژی، سی، شی، صی، ضی، طی، ظی، عی، غی،

فی، قی، كی، لی، می، نی، وی، هی، یی.

١, ٢, ٣, ٤, ٥, ٦, ٧, ٨, ٩, ٠

1 2 3 4 5 6 7 8 9 0

***

اساء اشارت

(Numerazione)	(Esmai adat)	(اسماء عدد)
Uno, una	bir	بر
Due	icki	ایكی
Tre	uc	اوچ
Quattro	dort	درت
Cinque	besc	بش
Sei	alti	آلتی
Sette	iedi	بدی
Otto	sechiz	سكز
Nove	docuz	طقوز
Dieci	on	اون
Undici	on bir	اون بر

Pagina 11

Dodici	on ichi	ا اون ایكی
Tredici	on uc	اون اوچ
Quattordici	on dort	اون درت
Quindici	on besc	اون بش
Sedici	on alti	اون آلتی
Diciassette	on iedi	اون یدى
Diciotto	on sechiz	اون سكز
Diciannove	on docuz	اون طقوز
Venti	ighirmi	یكرمی
Ventuno	ighirmi bir	یكرمی بر
Trenta	otouz	اوتوز
Quaranta	chirck	قرق
Cinquanta	elli	اللی
Sessenta	altmisc	آلتمش
Settenta	ietmisc	یتمش
Ottanta	sechsen	سكسان
Novanta	docsan	طفسان
Cento	iuz	یوز
Due cento	ichi#iuz	ایكییوز
Trecento	uc#iuz	اوچیوز
Quattrocento	dort#iuz	درتیوز

Pagina 12

Cinquecento	besc#iuz	بشیوز
Seicento	alti#iuz	آلتیوز
Settecento	iedi#iuz	یدییوز
Ottocento	sechiz#iuz	سكزیوز
Novecento	docuz#iuz	طقوزیوز
Mille	bin	بیك
Duemila	ichi#bin	ایكی بیك
Tremila	uc#bin	او چبیك
Quattromila	dort#bin	درت بیك
Cinquemila	besc#bin	بشبیك
Seimila	alti#bin	التی بیك
Settemila	iedi#bin	یدى بیك
Ottomila	sechiz#bin	سكزبیك
Novemila	docuz#bin	طقوز بیك
Diecimila	on#bin	اون بیك
Ventimila	ighirmi#bin	یكرمى بیك
Trentamila	otuz#bin	اوتوزبیك
Quarantamila	chirck#bin	قرق بیك
Cinquantamila	elli#bin	اللی بیك
Sessantamila	altmisc#bin	آلتمش بیك
Settantamila	ietmisc#bin	یتمش بیك

Pagina 13

Ottantamila	sechsen#bin	سكسان بیك
Novantamila	docsan#bin	طقسان بیك
Centomila	iuz#bin	یوز بیك
Un milione	bir milion	برملیون
Un bilione	bir miliar	بر ملیار
2		۲
Primo	biringi	برنجی
Secondo	ichingi	ایكنجی
Terzo	uciungi	اوچنجی
Quarto	dordungi	دردنجی
Quinto	bescingi	بشنجی
Sesto	altingi	آلتنجی
Settimo	iedingi	یدنجی
Ottavo	sechizingi	سكزنجی
Nono	docuzingi	طقوزنجی
Decimo	onungi	اوننجی
Centesimo	iuzde#bir	یوزده بر
Millesimo	binde#bir	بیكدە بر

Pagina 14

3		۳
(Della settimana)	(Haftaia dair)	هفتەیە دائر))
Lunedi	pazar irtesi	پازار ایرتسی
Martedi	sali	صالی
Mercoledi	ciarcsambih	چهار شنبیه
Giovedi	pengiscembih	پنچشنبیه
Venerdi	giuma	جمعه
Sabato	giuma irtesi	جمعه ایرتسی
Domenica	pazar	پازار
4		٤
(Mese solare)	(Scihur scemsie)	(شهور شمسیه)
Gennaio	chianuni#sani	كانون ثانی
Febbraio	sciubat	شباط
Marzo	mart	مارت
Aprile	nisan	نیسان
Maggio	mais	مایس
Giugno	haziran	حزیران
Luglio	temmuz	تموز
Agosto	agostos	آغستوس
Settembre	ilul	ایلول

Pagina 15

Ottombre	tescrini#ewel	تشرین اول
Novembre	tescrini#sani	تشرین ثانی
Dicembre	chianuni#ewel	كانون اول
5		٥
(Mese lunare)	(Scihur kamerie)	(شهور قمریه)
Primo mese	mouharrem	محرم
Secondo »	sefer	صفر
Terzo »	rebi#ul#ewel	ربیع الاول
Quarto »	rebi#ul#ahir	ربیع الاخر
Quinto »	gemazi#ul#ewel	جماذى الاول
Sesto »	gemazi#ul#ahir	جماذى الاخر
Settimo »	regeb	رجب
Ottavo »	scaban	شعبان
Nono »	ramazan	رمضان
Decimo »	scewal	شوال
Undecimo »	zilcade	ذی القعده
Dodicesimo »	zilhigge	ذی الحجه
6		٦
(Nomi)	(Esmai manevie)	(اسماء معنویه)
Universo	alem	عالم

Pagina 16

Dio	Allah, genabi hach	الله، جناب حق
Iddio	tanri	تڭری
Creatore	iaradigi, halch el mevgiudat	یرادیجی، خلق الموجودات
Creato	mahluchat	مخلوقات
Naturale	mevgudat, tabiat	موجودات، طبیعت
Spirito	ruh	روح
Corpo	gesed, vugiud, ghovde	جسد، وجود، كوده
Materia	heiola, madde	هیولا، ماده
Mondo	dunia	دنیا
Firmamento	ildiz ghughi	یلدیز كوكی
Stella	ildiz	یلدین
Cielo	ghogh	كوك
Paradiso	gennet	جنت
Inferno	gehennem	جهنم
Santo	evlia, veli	اولیا، ولی
Angelo	melaiche. melech	ملائكه، ملك
Martire	scehid	شهید
Apostolo	resuli echrem	رسول اكرم
Corano	Curani azimu#escan	قرأن عظیم الشان

Pagina 17

Bibbia	Tevrat	تورات
Vangelo	Ingili#scerif	اینجیل شریف
Profeta	peigamber	پیغمبر
Profetico	nebevi	نبوی
Demonio, diavolo	sceitan	شیطان
7		٧
(Del tempo)	(Zamane dair)	زمانه دائر))
Secolo	asir, iuz illich	عصر، یوز ییللق
Anno	sene, il	سنه، ییل
Anno intercalare	sal ghebise	سال كبیسه
Epoca	tarih, zeman	تاریخ، زمان
Data	tarih	تاریخ
Vita	haiat	حیات
Giorno	ghun, nihar	كون، نهار
Notte	ghige, leil	كیجه، لیل
Mattina	sabah	صباح
Sera	achscam	اقشام
Mezzogiorno	oile vacti	اوكله وقتی
Mezza notte	ghege iarisi	كیجه یاریسی
Iersera	dun ghege	دون اقشام
Un’ora	bir saat	بر ساعت

Pagina 18

Minuto	dachica	دقیقه
Terzo	salise	ثالثه
Principio	ibtida	ابتدا
Mezzo	orta, vasat	اورته، وسط
Fine	nihaiet, intiha	نهایت، انتها
8		٨
(Del corpo umano)	(Vugiudi insanie dair)	(وجود انسانی یە دائر)
Membra	aza	اعضا
Testa	basc	باش
Tempia	culak tosi	قولاق طوزی
Aorta	sciah damari	شاه طمری
Fronte	alin	آلین
Cranio	basc tasi	باش طاسی
Viso, faccia, volto	ius, cehre, benis	یوز، چهره بكز
Occhi	gos, ain	كوز، عین
Sopracciglio	casc	قاش
Palpebra	chirpik, gos capaghi	كرپك، كوز قپاغی
Naso	brun	برون
Orecchio	culak	قولاق
Guancia, gota	ianak	یناق

Pagina 19

Capelli	saclar	صاچلر
Mustacchi, baffi	biik	بیق
Barba	sacal	صقال
Bocca	aghis	آغز
Denti	disc	دیش
Lingua	dil, lisan	دیل، لسان
Palato	damagh	دماغ
Labbra	dudak	دو داق
Mento	cene	چكه
Collo	boiun	بیون
Gola	bogas	بوغاز
Spalla	omuz	اوموز
Petto	goghus, sadr	كوكس، صدر
Gomito	dirsech	دیرسك
Braccia	col	قول
Mano	el, ied	ال، ید
Dita	parmak	پرمق
Unghia	tirnack	طرنق
Ventre, Pancia	carin, batn	قارن، بطن
Stomaco	mîde	معده
Fianco	ian	یان

Pagina 20

Lombi, vita	bel	بل
Ginocchio	dis	دیز
Gamba	baldir	بالدیر
Piedi	aiach	آیاق
Sangue	can	قان
Vene	damar	طمر
Arteria	scerban	شربان
Nervi	sinir	سكر
Muscoli	sinirli et	سكرلی ات
Cuore	iurech, calb	یورك، قلب
Fegato	gigher, chara gigher	جكر، قاره جكر
Intestini, budella	baghirsack	بغرساق
Polmone	ach gigher	آق جكر
Pelle	deri	دری
Osso	chemick	كمیك
Polpa	ten	تن
9		۹
(Famiglia)	(Aile)	(عائله)
Parenti	achràba, hisim	اقربا، خصم
Genitori	ana ve baba	آنا و بابا

Pagina 21

Uomo	adem, insan	آدم، انسان
Gente	chimse	كیمسه
Persona	sciaihs	شخص
Donna	cari, cadin	قاری، قادین
Padre	peder. baba	پدر، بابا
Madre	valide, ana	والده، آنا
Figlio	mahdum, ogul	مخدوم، اوغل
Figlia	cherime, chis	كریمه، قز
Fratello	birader, cardasc	برادر قرداش
Sorella	hemscire, chis cardasc	همشیره، قز قرداش
Nonno, avolo	boiuck peder, ata	بیوك پدر، اتا
Nonna, avola	boiuch valide, boiuch ana	بیوك والده، بیوك آنا
Zio	eniscte, amugia, daj	انشته، عموجه، دایی
Zia	teise, hala	تیزه، خاله
Nipote	carindasc oglu	قرندش اوغلی
Nipotino	torun	طورون
Nipotina	oglunin chisi	اوغلونك قزى
Cugino	eniscte#zade	انشته داده

Pagina 22

Cugina	teise#zade	تیزه ذادە
Padrino	cain peder	قاین پدر
Padrina	cain valide	قاین والده
Prozio	cain birader	كاین برادر
Prozia	baldis	بالدز
Suocero	guvei	كووكی
Nuora	ghelin	كلین
Cognato	damad	داماد
Balia, nutrice	siut#ana	سوت آنا
10		١٠
(Degli alimenti)	*(Taama dair)*	طعامه دائر))
Cibo	iegech	ییەجك
Pane	echmech	اكمك
Formaggio	peinir	پینیر
Carne	et, lahim	ات، لحم
Brodo	et suj	ات صویی
Znppa	ciorba	چوربا
Risotto	pilav	پلاو
Lesso, bolito	sogusc, cainamisc et	سكوش، قینامش ات

Pagina 23

Arrosto	chebab, culbasti	كباب، كل باستی
» di bue	sighir eti chebabi	صیغیر اتى كبابی
» di montone	coiun » »	قیون « «
» di vitello	dana » »	دانه « «
» di agnello	cusu » »	قوزی « «
» di uccelli	cusc » »	قوش « «
Testa di vitello	busaghi basci	بوزاغی باشی
Piedi di montone	coiun bagiaghi	قیون بجاغی
Lingua di bue	sighir dili	صیغر دلى
Pollastro	pilic, givgiv	بیلیچ، جیوجیو
Ammorsellato	chijma	قیمه
Budella	iscghenbe	اشكنبه
Uova	iumurta	یمورطه
Frittata	caigana	قیغنه
Pesce	balik	بالیق
Sanguinaccio	goden, domus cani	كودن طوموز قانی
Salsicciotto	sugiuk	سجوق
Pasticcio	borech	بورك
Insalata	salata	صالاته
Burro	sade iaghi	ساده یاغی

Pagina 24

Olio	seitun iaghi	زیتون یاغی
Salsa	taam terbiesi	طعام تربیه سی
Dolce	tatli	طائلی
Zuechero	scecher	شكر
Té	ciai	چای
Caffé	cahve	قهوه
Mandorlato, torrone	badem helvasi	بادم حلواسی
Miele	bal, asel	بال، عسل
Latte	siut	سوت
Crema, fior di latte	caimack	قیمق
Aceto	sirche	سركه
Mostarda, senape	hardal	خردال
Sale	tuz	طوز
Pepe	buber	ببر
Vino	sciarab	شراب
Acqua vita	rachi haiat suiu	راقی، حیات صویر
Pospasto	ceres	چرز
Colazione	cahve alti	قهوه آلتی
Pranzo	cuscluck iemeghi oile taami	قوشلق یمكى، اوكله طعامی

Pagina 25

Cena	acksiam taami	اخشام طعامی
Digiuno	oruc	اوروج
Dieta	perhiz	پرهیز
11		١١
(Frutta)	(Meiva, iemisc)	(میوه، یمش)
Fico	ingir	اینجیر
Mandorla	badem	بادم
Nocciola	findick	فندق
Noce	gevis	جویز
Pistacchia	fistick	فستق
Melone	cavun	قاون
Cocomero	carpus, agiur	قارپوز، عجور
Fragola	cilech	چیلك
Ciliegia	chiras	كراز
Albicocca	caisi	قیصی
Prugna, susina	erich	اریك
Persica, pèsca	sceftali	شفتالی
Mora	dut	دود
Uva	iuzium, aneb	اوزوم، عنب
Pera	armud	آرمود

Pagina 26

Corbezzola	cogia iemisc	قوجه یمش
Mela	elma	الما
Corniola	chisilgik	قزلجق
Giuggiola	unnab	عناب
Azzeruola	donghel	دونكل
Appiuola	mischet elmasi	مسكت الماسی
Nespole	muscmula	موشمولا
Arancio	portacal	پورتقال
Limone	limon	لیمون
Castagna	chestane	كستانه
Datterro	hurma	خرما
Uva spina	french usumi	فرنك اوزومی
Pera moscata	mischet armudi	مسكت آرمودی
Lampone	bugurtlen iemesci	بوكرتلن یمشى
Cotogna	aiva	آیوا
12		١٢
(Degli alberi)	*(Agagilar)*	(آغاجلر)
Mandorlo	badem agagi	بادم آغاجی
Compeggio	baccam »	بقام «
Nocciolo	findik »	فندق «

Pagina 27

Palmizio	hurma agagi	خرما آغاجی
Persico	sceftali »	شفتالی «
Pero	armud »	آرمود «
Melo	elma »	الما «
Pino	ciam »	چام «
Fico	ingir »	اینجیر «
Pistacchio	fistik »	فستق «
Ciliegio	chiras »	كراز «
Albicocco	caisi »	قیصی «
Castagno	chestane »	كستانه «
Cotogno	aiva »	آیوا «
Prugno	erich »	اریك «
Corniolo	chisilgik »	قزلجق «
13		۱۳
(Altre piante)	*(Sebsevat)*	(سبزه وات)
Erba	ot	اوت
Carota	havuc	هاوج
Rapa	scialgam	شلغم
Barbabietola	pangiar	پنجار
Porro	prasa	پراسه

Pagina 28

Rafanello	turup	طوروپ
Cavolo	lahana	لحنه
» fiore	carnabit	قرنابت
Cipolle	sogan	صوغان
Aglio	sarmusack	صرمساق
Carciofo	enghinar	انكینار
Scorzenera	scorcina	اسقور چینه
Lattuga	marul	مارول
Cicoria	hindiba	هندبا
Appio	cherevis	كرویز
Prezzemelo	maidanos	معدانوس
Citriuolo	hiar, salatalick	خیار، صلاته لق
Spinace	spanack	اسپناق
Acetosa	cusu culaghi	قوزی قولاغی
Melenzana	batlidgian	بطنجان
Melissa	ogul oti	اوغل اوتى
Pomidoro	domates	طوماتس
Zucca	cabach	قباق
» gialla	bal cabaghi	بال قباغی
Cappero	gubre	كبره
Fungo	mantar	منطار

Pagina 29

Fave	bacla	نقله
Fagiuolo	fasulia	فصولیه
Pisello	beselia	بزلیه
Ceci	nohud	نحود
Lenticchie	mergimech	مرجمك
Crescione, agretto	tere	تره
Farina	dackick, un	دقیق، اون
Grano	bugdai	بغدای
Rizo	pirinc	پرنج
Orzo	arpa	آرپه
Paglia	saman	صمان
Segale	ciavdar	چاودار
Avena, biada	iulaf	یولاف
Fieno	otluck	اوتلق
14		١٤
(Dei vestimenti)	*(Elbiseie dair)*	البسەیه دائر))
Biancheria	ciamascir	چماشور
Camicia	gomlegh	كوملك
Calze	ciorab	چوراب
Legaccia	ciorab baghi	چوراب باغی

Pagina 30

Cravatta	boiun baghi	بیون باغی
Fazzoletto	mendil	مندیل
Calzone	don	طون
Pantalone	pantelon	پانطلون
Cinghie	aschi	آصقی
Giubbettino	ielech	یلك
Abito	ruba, libas	روبا، لباس
Soprabito	giubbe	جبه
Cappello	sciapca	شاپقه
Berretta	fes, takie	فس، تاقیه
Nappe	puscul	پوسكل
Cuffia	calpak	قلپاق
Turbante	sarik, cavuck	صارق، قاوق
Mantello	capot	قپوط
Pantofola	pabusc	پابوش
Scarpe	cundura	قوندره
Stivale	gisme	جزمه
Guanto	eldivan	الدیوان
Cintura	cusciak	قوشاق
Gonnella	fistan	فستان
Salvietta	futa, pesctimal	فوته، پشتمال

Pagina 31

Mantile	pescchir	پشكیر
Tovaglino	havlu	حولو
Velluto	catife	قطیفه
Panno	ciuha	چوقه
Lenzuolo	ciarsciaf	چارشف
Lana	iun	یوك
Seta	ipech	ایپك
Cotone	pamuk	پاموق
Cambeletto	scial	شال
Mussolina	diulbend	دلبند
Eettuccia	scierid	شرید
Nastro	gaitan	غیطان
Rasoio	ustura	اوستره
Pettine	tarak	طراق
Specchio	aina	اینه
Bottone	duime	دوكمه
Occhielli	ilik	ایلیك
Occhiale	gozlik	كوزلیك
Palco, solaio	dosceme	دوشمه
	***

Pagina 32

15		١٥
(Casa e mobili)	(Bir hanenin ufack tefech avadanlighi)	(بر خانەنك اوفق تفك اوادانلفی)
Trave	direck	دیرك
Tetto	dam, ciati	دام، چاتی
Porta	capu	قپو
Finestra	pengere	پنجره
Toppa, serratura	chilid	كلید
Chiave	anahtar	آنختار
Cucina	mutbah	مطبخ
Camino	ogiack	اوجاق
Gabinetto	ic odasi, teneffushane	ایچ اوطه سی، تنفسخانه
Camera	oda	اوطه
Sala	sofa	صوفه
Vetro	giam	جام
Tappeto, strato	hali, chece	حالی، كچه
Caldaia	casgan	فزغان
Scaldavivante	mangal	منقال
Gratella	tava	طاوه
Sedia	isghemle	اسكمله

Pagina 33

Seggiola	sandalia	صندالیه
Canape	cherevet, canapè	كروت، قنپه
Letto	iatak	یتاق
Quadro	tasvir, resim	تصویر، رسم
Materasso	scilte	شلته
Cuscino	iasdik	یصدیق
Coltrone	iorgan	یورغان
Culla	salingiak	صالنجاق
Cuna	bescik	بشیك
Armadio	dolab	طولاب
Tavola	sofra, masa	سفره، ماصه
Mappa, tovaglia	sofra besi	سفره بزی
Salvietta	pescchir	پشكیر
Spiedo	chebab scisci	كباب شیشی
Piatto, tondo	tabac	طباق
Cucchiaio	cascik	قاشق
Forchetta	ciatal	چتال
Coltello	biciac	بیچاق
Tazza	fingian	فنجان
Bicchiere	cadeh	قدح
Bottiglia	scisce	شیشه

Pagina 34

Paniere	sepet	سپت
Canestro	senbil	زنبیل
Scopa	supurghe	سپوركه
Mollette, pinzette	mascia	ماشا
Soffietto	chioruk	كوروك
Fuoco	atesc	آتش
Paletta	ates cureghi	آتش كورەكی
Fiamma	alev	علو
Carbone	chiomur	كمور
Cenere	chiul	كول
Candela	mum	موم
Stoppino, lucignolo	fitil	فتیل
Forbicie	micraz, macas	مقراض، مقاص
Esca	cav	قاو
16		١٦
(Di alcone merci)	*(Tigiarete dair)*	تجارته دائر))
Stoffa	cumasc	قماش
Tela	bes	بز
Cotone	pamuc	پاموق
Filo	iplik	یپلك

Pagina 35

Spago, cordicina	sigim	سیجیم
Lana	iun	یوك
Seta	ipech	ایپك
Fardello	sarghi	صارغی
Inviluppo	zarf	ظرف
Cassa	sandik	صندق
Baule	iolgi sandighi	یولجى صندیغی
Barile	fici	فیچی
Bilancia	terasi	ترازی
Peso	dirhem	درهم
Quintale	cantar	قنطار
Vendita	sarisc,bj	صاتش، بیع
Compra	satun alisc, isctira	صاتون الش، اشترا
Risparmio	idare	اداره
Ricchezza	zenghinlik	زنكینلك
Povertà	fakirlik	فقیرلق
Fortuna	servet, talih	ثروت، طالع
	***

Pagina 36

17		١٧
(Delle arti)	(Sanata dair)	(صنعته دائر)
Mestiere	sanat, huner	صنعت، هنر
Maestro	ustad	استاد
Principiante	cirak	چیراق
Artifice, lavorante, operaio	iscgi, amele	ایشجی، عمله
Mugnaio	deghirmengi	دكرمنجی
Droghiere	actar	عطار
Panettiere	etmekgi	اتمكجی
Fornaio	furungi	فرونجی
Pasticciere	pastagi	پاستەجی
Calzolaio	cunduragi	قوندرەجی
Sarto	tersi	ترزی
Architetto	mimar	معمار
Macellaio	casap	قصاب
Muratore	divargi	دیوارجی
Capo maestro	usta#basci	اوسته باشی
Calzoleria	pabuscgi	پابوشجی
Cappellinaio	sciapcagi	شابقەجی

Pagina 37

Berrettaio	fesgi	فسجی
Dottore, medico	tabib	طبیب
Chirurgo	gerrah	جراح
Farmacista	egisagi	اجزاجی
Fornitore	muteahhid, cuntratgi	متعهد، قونطراتجی
Stampatore, tipografo	basmagi, tipografgi	بصمەجی، طبوغرافجی
Libraio	sahaf	صحاف
Cartoleria	chiaghidgi	كاغدجی
Falegname	dogramagi	طوغراماجی
Legnaiuolo	dulgher	دولكر
Carrozziere	araba iapigi	عربه یاپیجی
Tornitore, aggiratore	cikricgi	چیقرقجی
Magnano	cilinghirgi, haddad	چلنكرجی، حداد
Ferraio	demirgi	دمیر جی
Maniscalco	nalband	تعلبند
Carrettiere	arabagi	عربەجی
Agricoltore	ciftgi	چفتجی
Orologiaio	saatgi	ساعتجی

Pagina 38

Tessitore	bes tocugi	بز طوقیجی
Lampadaio	sciamdangi	شمدانجی
Stiratrice	utigi cari	اوتیجی قاری
Carbonaio	chiomurgi	كمورجی
Formaio	calibgi	قالبچی
Ciabattino	eschigi	اسكیجی
Pescatore	balikgi	بالیقجی
Coltellaio	biciacgi	بیچافجی
Negoziante	bazirghian, tagir	بازركان، تاجر
18		١٩
(Degli strumenti)	*(Sanata dair edevat)*	(صنعته دائر ادوات)
Spillo	toplu ijensi	طوپلو ایكنەسی
Gomitolo	iumac	یوماق
Ago	ghiosli ijne, dichisc ijnesi	كوزلی ایكە، دیكیش ایكنەسی
Guoio	mescin	مشین
Coltella	balta	بالطه
Sega	destere	دستره
Pialla	rende	رنده
Succhiello	burgu	بورغو

Pagina 39

Martello	cechidc	چكیچ
Scarpello	kisadc	قصاچ
19		١٩
(I colori)	(Elvan, rencler)	(الوان، رنكلر)
Bianco	bejas	بیاض
Giallo	sari	صاری
Verde	jescil	یشیل
Blu	maij	مائی
Rosso	kirmizi	قرمزی
Pavonazzo, violaceo	al	آل
Bigio, grigio, canuto	coju zingiabi	قویو زنجابی
Bruno, fosco	esmer	اسمر
Nero	sijah	سیاه
20		۲۰
(Edificii)	(Binai asimler)	(بنای عظیملر)
Villa	scehir	شهر
Quadrivio, trivio	dort jol aghsi	درت یول آغزی
Palazzo	serai	سرای
Castello	cale, casar	قلعه، قصر

Pagina 40

Caserma	kiscla	قشله
Moschea	giami	جامع
Chiesa	chilisa	كلیسا
Riva, ripa	jali, denis chenari	كنارییالی، دکز
Ponte	copri	كوپری
Mercato	pasar	پازار
Piazza	piasa, ciarsciu, meidan	پیاسا، چارشو، میدان
Bottega	ducchian	دکان
Magazzino	magasa	مغازه
Dogana	ghiumruk	كمرك
Collegio	medrese	مدرسه
Scuola	mecteb	مكتب
Mercato dei cavalli	at pasari	آت پازاری
Mulino	deghirmen	دکرمان
Forno	furun	فرون
Bagno	hamam	حمام
Posta	mensilhane, postahane	، پوستاخانهمنزلخانه
Peschiera	balikhane	بالقخانه

Pagina 41

Biblioteca	chitabhane	كتبخانە
Macello, beccheria	salhane	سلح خانە
Ospedale	hastahane	خستەخانە
21		٢١
(Metalli e minerali)	*(Fgisai madenie)*	(اجزای معدنیه)
Oro	altun, seheb	آلتون، ذهب
Argento	gumusc	کموش
Bronzo	prindc, sari bakir	پرنج، صاری باقر
Piombo	cursciun	قورشون
Stagno	calai	قلای
Ferro	demir	تیمور
Mercurio	giva	جیوا
Zolfo	chiuchıurd	کوکرد
Minio	singifre	ەزنجفر
Antimonio	rastic tasci	راستق طاشی
Arsenico	sician otu	صیچان اوتی
Litargirio	mordesenc	مورده سنك
	***

Pagina 42

22		۲۲
Confluente	multeca, iki irmamaghin cavuscdilari mahal	ملتقا، ایكی ایرماغك قاوشدقلری محل
Lido, riva	chenar, jali,	کنار، یالی
Montagna	dag	طاغ
Collina	baijr	بایر
Valle	dere, vadi	دره، وادی
Pianura	ova	اووا
Foresta	orman	اورمان
Deserto	ciol	چول
Prato	cimen	چیمن
Prateria	ciaijr	چایر
23		۲۳
(Dei sentimenti)	*(Cuvveti hasselere dair)*	(قوت حاسەلرە دائر)
Anima	hajat, gian	حیات، جان
Spirito	ruh, sihin	روح، ذهن
Intelligenza	akil	عقل
Ragione	hac	حق

Pagina 43

Memoria	hifsi cuvvet	حفظ قوت
Saviezza	hikmet	حکمت
Prudente	dirajet, ıhtijatli	درایت، احتیاطلی
Bontà	ejulik	ایولك
Liberalità	serbestlich	سربستلك
Modestia	higiab	حجاب
Pietà	merhamet	مرحمت
Misericordia	scefcat	شفقت
Giustizia	adalet	عدالت
Discrezione	insaf	انصاف
Dolcezza	tatlulich	طاطلولق
Confidenza	itimad	اعتماد
Esperienza	tegirube	تجربه
Intrepidezza	gesaret	جسارت
Coraggio	gajret	غیرت
Amore	asck	عشق
Odio	gares, chin	غرض، كین
Collera	ofche, darghinlic	اوفكه، دارغنلق
Orgoglio	magrurlic	مغرورلق
Desiderio	arsu	آرزو
Speranza, fiducia	umid	امید

Pagina 44

Gioia	ferah, sciaslik	فرح، شاذلق
Angoscia	casevet, cheder	، كدرقساوت
Dolore	elem, agri, vegia	الم، آخرى، وجع
Timore, paura	corcac	قورقاق
Spavento	corcu	قورقو
Disperazione	umidsislich	امیدسزلك
Tranquillità	aram, rahat	آرام، راحت
Trnquillo	uslu, jovasc	اوصلو، یواش
Volontà	irade, istech	ارادت، استك
Pazzia, demenza	delilich	دلیلك
Sospetto	sui san, sciubhe	سوءظن، شبهه
Invidia	hasud, kiscanglik	نجلقحسود، قسقا
Disgusto	cajgu	قفو
Vergogna	aijb	عیب
Riso	gulme	كولمه
Lagrime	ghios jasci	کوز یاشی
Respirazione	teneffus	تنفس
Ah!	ah!	آه !
Starnuto	achsirma	آقسرمه
Sonno	uicu	اویقو

Pagina 45

Stordimento	ujusciuclik	اویوشقلق
Pigrizia	tenbellik	تنبلك
Pigro	tenbel	تنبل
Obblio, dimenticanza	unutma	اونتمه
Stordito	sciascchin, gafil	شاشقین، غافل
Ostinato	inadgi	عنادجی
Gioviale	tohaf, sevcli	تحف، ذوقلی
Allegro, lieto	scien	شن
Gentile	scirin, sarif	شرین، ظریف
Amichevole	dostane, muhabbetlu	دوستانه محبتلو
Amicizia	dostluc	دوستلق
Disputa	munasea, cavga	منازعه، غوغه
Disordine	nisamsislik	نظامسزلق
Rumore	gurulti	کوراتی
Strepito	sciamata	شماته
Punizione	tedib, gisa	تأدیب، جزا
Carcere	sindan	زندان
Pentimento	pescimanlik	پشیمانلق
Promessa	sios, vaid	سوز، وعد
Parola	lakirdi	لقردى
Discorso	chelam	كلام

Pagina 46

Perdono	afv, magfiret	عفو، مغفرت
Obbedienza	inchjad, itaet	انقاد، اطاعت
Docilità	mulaijmet	ملایت
Tranquillo	sachin	ساكن
Silenzio	sucut	سکوت
Occupazione	mescguliet	مشغولیت
Lavoro, opera	isc	ایش
24		٢٤
(Dell’istruzione)	*(Mahali tedrisieje dair)*	)محل تدریسیەبه دائر (
Collegio	medrese	مدرسه
Scuola	mechteb	مكتب
Direttore	mudir	مدیر
Professore	muallim	معلم
Maestro	hogia	خواجه
Scolaro	sciaghird, talebe	شا کرد، طلبه
Condiscepolo	arcadasc, scerik	آرقداش، شریك
Classe	sinif, dershane	صنف، درسخانه
Studio	jasihane	یازیخانه
Banco	sira, rahle	صره، رحله
Sabbia	cum, righ	قوم، ریك

Pagina 47

Gesso	tepascir	تباشیر
Carta	chiaghid	کاغد
Penna	jasi calemi	یازی قلمی
Inchiostro	mureccheb	مركب
Lapis, matita	cursciun calemi	قورشون قلمی
Temperino	ciaki	چاقی
Libro	chitab	کتاب
Alfabeto	elifba	الفبا
Sillaba	hegià	هجا
Lettura	ibarè	عباره
Voce	seda, ses	صدا، سس
Riga	gedvel	جدول
Scrittura	jasi	یازی
Calligrafia	husni hat	حسن خط
Favola	misal	مثال
Raconto	hichiaje	حكایه
Modello	mesck, ornech	مشك، اورنك
Linea, lista	hat, cisghi	خط، چیزکی
Dovere	vasife	وظیفه
Polverino	ricdan	ریکدان
Lettera	mektub	مكتوب

Pagina 48

Compasso	percher	پرکار
Fallo	janglisc	یا کلش
Rabbuffo	tasis	تعذیز
Attenzione	diccat	دقت
Progresso	terecchi, istifade	ترقی، استفاده
Premio	muchiafat	مكافات
Congedo	isin	اذن
Vacanza	tatil	تعطیل
Festa	bajram, jorti	بیرام، یورتی
Aritmetica	ilmi hisab	علم حساب
Grammatica	» sarf	علم صرف
Logica	» mantik	علم منطق
Sintassi	terchibi chelam	تركیب كلام
Geografia	ilmi giografia	علم جغرافیا
Geometria	» hendese	علم هندسه
Cifra	raccam	رقم
Conto	hisab	حساب
Disegno	resim	رسم
Pittura	nasc, ressamlic	نقش، رساملق
Ritratto	tasvir	تصویر
Intaglio	ojmali resim	اویمەلی رسم
Incisione	heccac, casigi	حكاك، قازیجی

Pagina 49

25		٢٥
(Paese, nazione, città)	(Meschur bilad, scehirler)	(مشهور بلاد، شهرار)
L’Europa	Avrupa	آوروپا
L’Asia	Asia	آسیا
L’Africa	Africa	آفریقا
L’America	America	آمریقا
L’Oceania	Australia	آوسترالیا
Arabia	Arabistan	عربستان
Turchia	Memaliki Mahruse	ممالك محروسە
Germania	Alamania	آلمانیا
Francia	Fransa	فرانسه
Russia	Rusia	روسیه
Inghilterra	Inghilterra	انكلترا
Austria	Austria	آوستریا
Grecia	Junan	یونان
Crimea	Crim	قریم
Persia	Agemistan	عجمستان
Egitto	Misir	مصر
Albania	Arnavudlik	آرناؤدلق
Costantinopoli	Dersaadet. Deralie, Istambol	درسعادت، درعلیه، استانبول

Pagina 50

Parigi	Paris	پارس
Roma	Roma	روما
Londra	Londra	لوندره
Atene	Atina	آتنه
Scutari	Uscudar	اسکدار
Adrianopoli	Edirne	ادرنه
Pietroburgo	Petersborgh	پترسبورغ
Tripoli	Trablusi garb	طرابلس غرب
Bengàsi	Bingasi	بنغازی
Derna	Derne	درنه
Barca	Berica	بریقه
Smirne	Ismir	ازمیر
Vienna	Viana	ویانه
Canea	Ghirid	کرید
Bosnia	Bosna	بوسنه
Tunisi	Tunus	تونس
Tripoli di Soria	Trablusi Sciam	طرابلس شام
Serbia	Sirpia	صرپیه
Cabatasc	Catabasc	قباطاش
Besciktasc	Besciktasc	بشكطاش

Pagina 51

26		٢٦
(Dell’ abitazione)	(Mesakin)	(مساكن)
La città	sciehir, medine	شهر، مدینه
Popolo	ehali	اهالی
Albergo, osteria	locanta	لوقنطه
Ospedale	hastahane	خستەخانه
Selciato	caldirim	قالدیرم
Marciapiéde	jol	بول
La fonte	cescme	چشمه
Il ponte	chiopri	کوپری
La casa	ev, hane	او، خانه
La strada, via	socac	سوقاق
Il muro	duvar	دیوار
Corte o cortile	avlu, ev alti	حولی، اوآلتی
La scala	merdivan	نردبان
27		۲۷
(Della marina)	*(Umur bahrie)*	(امور بحریه)
Grande ammiraglio	capdan pasica	قپودان پاشا
Ammiraglio	capdan bej, amiral	قپودان بك، امیرال

Pagina 52

Vice ammiraglio	petrona bej, ferik	پترونا بك، فریق
Capitano	capdan	قپودان
Equipaggio, treno	ghemi halki	کمی خلقی
Marinaio	ghemigi	کمیجی
Mozzo da vascello	ghemi miciosi	کمی میچوسی
Vascello da guerra	harb ghemisi	حرب کمیسی
Vascello da porto	caracol ghemisi	قرەغول کمیسی
Fregata	fircatin	فرقتین
Vapore	vapor	واپور
Corvetta	corvet	قوروت
Scialuppa	scialupa	شالوپه
Canotto	sandal, filica	صندال، فلیقه
Nave commerciale	tuggiar ghemisi	تجار کمیسی
Barca	navi	ناوی
Lancetta, caicco	cajk	قایق
Zattera, fodero	sal	صال
Flotta	donanma (sefajni harbije)	دونانمه (سفائن جربیه)
Albero da nave	direch	دیرك
Trinchetto	trinchet	ترنكت
Grande albero	orta direghi, grandi direghi	اورته دیرکی، غراندی دیرکی

Pagina 53

Albero di poppa	cenber direghi, misane direghi	چنبر دیرکی، میزانه دیرکی
Antenna, pennone	seren	سرن
Vela	jelken	یلكن
Grande vela	majestre jelkeni	مایستره یلكنی
Vela di trinchetto	trinchete jelkeni	ترنكته یلكنی
Vela di gabbia	gabia jelkeni	غابیه یلكنی
Poppa	ckidc, pupa	قیچ، پوپه
Prua	gheminin basci, prua	كمینك باشی، پرووه
Bordo	gheminin sagh ve sol janlari, borda	كمینك ماغ وصول یانلری، بورده
Ancora	demir	دیمیر
Gomena	gheminin singiri gomena	كمینك زنجیری غومنه
Cabbia, coffa	gabia sereni	غابیه سرنی
Remo	chiurech	كورك
Bussola	pusula	پوصوله
Carta marina	ghemigi haritasi, bahrije haritasi	کمیجی خریطەسی، بحریه خریطەسی
Argano	bogiurgad, irgad	بوجورغاد، ایرغاد

Pagina 54

Sentina	sintina	سنتینه
Flutto, onda	dalga	طالفه
Tempesta	furtuna	فورطنه
Calma	limanlik	ایمانلق
28		۲۸
(Del tempo)	(Rusgher)	)روزکار(
Vento di tramontana	kisc jeli (garb)	قیش یلی (غرب)
Vento di levante	ghiun dogusi (sciarc)	كون طوغیسی (شرق)
Vento di mezzogiorno	chesciscleme (kible)	کشیشلمه (قبله)
Vento di ponente	pojras	پویراز
Vento greco	lodos	الدوس
Vento scirocco	bati rusghiari	بطی روزکاری
Vento maestrale	carajel tarafi	قرەیل طرفی
29		۲۹
(Della terra)	*(Arsa dair)*	(آرضه دائر)
Continente	cara	قره
Isola	ada, gesire	آطه، جزیره
Penisola	jarim ada	یاریم آطه

Pagina 55

Istmo	derbend, bogas, bersah	دربند، بوغاز، برزخ
Promontorio	brun	برون
Golfo	chiorfes	کورفز
Porto, rada	liman, mersa	لیمان، مرسا
Oceano	disc denis, bahri Muhit	دیش دكز، بحر محیط
Mare	denis, bahr	دكز، بحر
Mare Mediterraneo	bahri Sefid, Ak denis	بحر سفید، آق دكز
Mare Nero	bahri Sijah, Cara denis	بحر سیاه، قره دكز.
Mare Caspio	bahri Hazez	بحر حزز
Lago	ghiol	كول
Fiume	ciaj	چای
Riviera, ruscello	irmac	ایرماق
Rigagnolo	chuchiuk irmac	كوچك ایرماق
Torrente	acar su	آقار صو
Sorgente	pinar	پیکار
	***

Pagina 56

30		۳۰
(Della dignità)	(Macama dair)	(مقامه دائر)
Sultano	Padisciah	پادشاه
Imperatore	Imparator	ایمپراطور
Re	cral	قرال
Regina	cralicia	قرالیچه
Principe ereditario	sciahsade, padisciahsade	شهزاده، پادشاهزاده
Principe	amir, bej	آمر، بك
Sua Maestà	hazretleri	حضرتدری
Primo ministro	basc vechil	باش وكیل
Ministero di finanza	defterdar	دفتردار
Ministero di polizia	ciavusc basci	چاوش باشی
Grande ciambellano	capugi basci	قپوجی باشی
Tesoriere della harem	hasinedar	خزینه دار
Corvernatore della harem	harem chehjasi	حرم کحیاسی
Ambasciatore	elci	الچی
Cancelleria	mahcheme chiatibi	محکمه کاتبی
Grande elemosiniere	hunchiar imami	حنکار امامی
Giudice	muddej umumi	مدعئ عمومی

Pagina 57

Prefetto	hachim	حاكم
Magistrato	vali	والى
Commissario	vechil	وكیل
31		۳۱
(Dell’ armata)	*(Asachire mahsus)*	(عساكره مخصوص)
Ministro della guerra	harbije nasiri	حربیه نظری
Generali capo	serascher	سرعسكر
» di divisione	ferik	فریق
» di brigata	mirliva	میرلوا
Comandate di luogo	merches comandani	مرکز قوماندانی
Colonnello	miralaj	میرالای
Luotenente colonnello	cajmacam	قائمقام
Maggiore	alaj bej, binbasc	آلای بکی، بیکباشی
Capo di battaglione	binbasci	بیکباشی
Capo dello squadriglia	beluch basci	بلوك باشی
Capitano	ius basci	یوز باشی
Ufficiale primo	milasimi evvel	ملازم اول
Sotto ufficiale	» sani	ملازم ثانی
Sergente maggiore	ser ciavusc	سر چاوش
Sergente	ciavusc	چاوش

Pagina 58

Caporale	onbasci	اونباشی
Soldato	asker	عسكر
Fanteria	pijade	پیاده
Cavalleria	sivari	سواری
Ufficiale	zabit	ضابط
Artigliere	topgi	طوپجی
Campo	ordu	اردو
Reggimento	alai	آلای
Battaglione	tabur	طابور
Compagnia	beluk	بلوك
Squadrone	sivari belughi	سواری بلوکی
Uniforme	forma	فورما
Quartiere generale	ordui humajun	اردوی همایون
Tenda	ciadir	چادر
Sentinella	caracol	قرەغول
Trombetta	trompeta	طرومپته
Guarnigione	mustahfis	مستحفظ
Truppe	imdad askeri	امداد عسکری
Piffero	duduk	دودوك
Guardia nazionale	redif	ردیف
Zappatore	baltagi	بالطەجی
Prigioniere	mahbus	محبوس
Disertore	catccun, firar	قاچقون، فرار

Pagina 59

Cacciatore	avgi	آوجی
Avanguardia	giasus	جاسوس
Arsenale	tersane (dar#ul#sena)	ترسانه، (دار الصنعه)
Fortezza	cala	قلعه
Trinciera	tabja	طابیه
Bastione	baston (scehir duvari)	باستون (شهر دیواری)
Assedio	muhasere	محاصره
Blocco	cusciatma	قوشاتمه
Battaglia	muharebe	محاربه
Combattimento	mucatele, genk	مقاتله، جنك
Cannoneggiamento	top atilmasi	طوب آتلمسی
Fucilata	tufenk atilmasi	تفنك آتلمسی
Assalto	jurisc	یوریش
Breccia	ghedich, rahne	كدیك، رخنه
Vittoria	zafer, galibijet	ظفر، غالبیت
Ritirata	mufarecat	مفارقت
Ferita	medgcuh, jarali	مجروح، یارەلی
Pace	bariscick	باریشق
Riposo	muhadenet, mutareche	مهادنت، متاركە
Armata	silah	سلاح

Pagina 60

Cannone	top	طوپ
Pezzo di campagna	dag topi	طاغ طوپی
Mortaio	havan	هاوان
Fucile	tufenk	تفنك
Pistola	pisctov, tabangia	پشتو، طبانجه
Sciabola	kilidg	قلج
Spada	scisc	شیش
Arco	jaj	پای
Freccia, strale	ok	اوق
Polvere	barut	باروت
Palla da cannone	ghulle	كله
Palla	cursciun	قورشون
Bomba	cumbara, humbara	قمبره، خمبره
Dinamite	kuciuk cumbara	كوچك خمبره
Baionetta	sunghi, harbi	سونکی، حربی
Lancia	misrak	مزراق
Bandiera, vessillo	bajrak	بیراق
Stendardo	sangiak	سنجاق
Insegna	isciaret	اشارت
Giberna	palasca, fiscenklich	پلاصقه، فشنكك
Zaino	cianta	چانطه
Cartuccia	fiscenk	فشنك

Pagina 61

Sella	ejer	اكر
Briglia	disghin	دزكین
Staffa	uzenghi	اوزنكی
Morso	ghem	كم
Cinghia, correggiuola	cajsc	قایش
Sprone	mahmus	مهموز
Frusta	cambi, kirbadg	قامچی، قرباج
Guàldrappa	hascia	حشا
Ferro da cavallo	nal	نعل
32		٣٢
(Genere umano)	*(Nevi bescer)*	(نوع بشر)
L’uomo	insan	انسان
La donna	cari, cadin	قاری، قادین
Vecchio	ihtiar	اختیار
Giovane	ghendg	كنج
Donna maritata	codgiali cari	قوجەلی قاری
Ragazzo	oglan	اوغلان
Fanciullo, figlio	ciodguk	چذجق
Fanciulla, flglia	kis ciogiuc	قز چوجق
Adolescente, giovinetto	delicanli	دلقنلی

Pagina 62

Adutto	beojumusc, jetiscmisc	بیومش، یتشمش
Vergine	bakire	باكره
Grande	bejuk	بیوك
Piccolo	cuciuk	كوچك
Infanzia, puerizia	ciogiukluk	چوجقلق
Giovinetti	ghendglik	كنجلك
Vecchi	ihtiarlik	اختیارلق
Antichità	cogiamisc	قوجەمش
33		۳۳
(Le quatro stagioni)	(Dort fasl)	(درت فصل)
Primavera	bahar	بهار
Estate	jas	یاز
Autunno	son bahar	صوك بهار
Inverno	kisc	قیش
34		٣٤
(Degli astri)	*(Negiume dair)*	(نجومه دائر)
Il sole	ghiunesc, scems	کونش شمس
La luna	aj, camer	آی، قمر

Pagina 63

La stella	jldis, chevcheb	ییلدیز، كوكب
I pianti	sijareler	سیاره لر
La cometa	cujruclu jildis	فویروقلى یلدیز
La sfera terrestre	churrei ars	کرۀ ارض
Equatore	hatti istuva	خط استوا
Il polo artico	cutbi scimali	قطت شمالی
Il polo antartico	» genubi	قطب جنوبی
Zona torrida	muntacai mahruca	منطقۀ محروقه
Zona temperata	» mutedile	« معتدله
Zona glaciale	» mebrude	« مبروده
Longitudine	bir mahalin tuli	بر محللك طولى
Latitudine	» » arsi	« عرضی
35		٣٥
(I quattro elementi)	*(Anasiri erbaa)*	(عناصر اربعه)
L’aria	heva	هوا
L’acqua	su	صو
Il fuoco	atesc	آتش
La terra	toprac	طپراق
	***

Pagina 64

36		٣٦
(Gli animali)	(Hajvanat)	(حیوانات)
Il leone	arslan	آرسلان
La tigre	caplan	قپلان
L’elefante	fil	فیل
Il cammello	deve, gemel	دوه، جمل
Il cavallo	barghir, at	باركیر، آت
Il cane	copek	كوپك
Il gatto	chedi	کدی
Il lupo	curd	فورد
L’orso	aij	آیو
La volpe	tilchi	تلكی
Montone	codc	]قو[چ
Bue	ochius	]ا[كوز
Vacca	inech	]این[ك
Agnello	cusu	]قوز[ی
Vitella	dana	]دانا[
Pollastro	pilidc	پیلیج
Gallo	horos	خروس
Gallina	tavuk	طاوق
Capretto	oglac, checi javrusi	اوغلاق، كچی یاوریسی

Pagina 65

Capra	checi	کچی
La pecora	cojun	قیون
Leonessa	disci arslan	دیشی آرسلان
L’asino, somaro	escieh	اشك
L’uccello	cusc	قوش
Mosca	sinek	سینك
Farfalla	chelebek	كلبك
Le api	arilar	آریلر
Serpente	jlan	ییلان
Pipistrello	jarase, ghige cusciu	یاره سه، كیجه قوشی
Scimmia	majmun	میمون
Topo, sorcio	sician, fare	صیچان، فاره
Ghiro	tarla siciani	تولا صیچانی
Oca	cas	قاز
Anatra	ordech	اوردك
[L]epre	tavscian	طاوشان
[Il] coniglio	ada tavsciani	اطه طاوشانی
Castoro	cundus	قوندوز
La tartaruga
Il bufalo	manda	مانده
Il cervo	gheich	كیك
Il falcone	sciahin	شاهین

Pagina 66

La pulce	pire	پره
Gl’insetti schifosi	chehle, bit	كهله، بت
Pidocchio
Zanzara	sivri sinek	سورى سنك
Cimice	tahta biti	تحته بتی
Il ragno	orumgech	اورومجك
Rondine	kirlanghidg	قرلنغیج
Rospo	cara curbaga	قره قوربغه
Riccio	chirpi	کرپی
Aghirone	balikgil	بالقجیل
Pesci	balik	بالیق
Barbaggianni	bajcusc	بایقوش
Bubbola	hudhud cusciu	هدهد قوشی
Idra	su jlani	صو ییلانی
Ostrica	istridia	استردیا
Baleno	balena balighi	بالنه بالیغی
Ippopotamo	at balighi	آت بالیغی
Sanguisuga	suluch	سولك
Coccodrillo	timsah	تمساح
Aquila	cartal cusciu	قرتال قوشی
Gambero	jenghendg	ینكنج
Puledro	tai	طای
Pollastro	semis tavuk	سمیز طاوق

Pagina 67

Razza	chedi balichi	کدی بالغی
Fringuello	ciali cusciu	چالی قوشی
Gallina di faraone	misir tavughi	مصر طاوغی
Tacchino	hindi	هندی
Colombo	ghuvergin	كوكرجین
Riccione	cumru	قمرى
Pica	sacsaghan	صقصفان
Filomela	bulbul	بلبل
Pappagallo	papagan	پاپاغان
Pappagallessa	disci papagan	دیشی پاپاغان
Quaglia	bildirgin	بلدرجین
Pernice	chechlik	ككلك
Pavone	tavus cusciu	طاوس قوشی
Pavoncello	tavus javrusi	طاوس یاوریسی
Colombo selvatico	jabani ghuvergin	یبانی کوکرجین
Chiocciola	sumuklu bogech	سموكاو بوجك
Levriere	tasi	تازی
37		۳۷
(I fiori)	*(Cicechler)*	(چیچکار)
Garofano	caranfil	قرنفیل
Zafferano	zafran	زغفران

Pagina 68

Rosa	ghiul	كل
Gelsomino	jasemin	یاسمین
Viola	menekscie	منکشه
Giacinto	zanbac	زنبق
Giranio	ebzet#ul#rai	ابزة الراعی
Papàvero	haschasc	خشخاش
Margherita	papadia	پاپادیه
Viola mammola	bir nevj menekscie	برنوع منکشه
Leandro	sarmascik	صارماشق
Girasole, tornasole	ai cicehgi	آی چیچکی
	***
	***
	(مصدرلر)
	(Mastarlar)
	VERBI ALL’INFINITO
	A
Ajutare	jardim itmek	یاردیم ایتمك
Amare	sevmek	سومك
Aggiustare	temamlamac	تماملامق
Allettare	sud virmek	سود ویرمك
Allarmare	corcutmac	فورقتمق
Alienare	satmac	صاتمق
Alimentare	beslemek	بسلمك
Allegrare	ortaja cicarmac	اورتەیه چیقارمق
Andare	ghitmek	كیتمك

Pagina 69

Allungare	usatmac	اوزاتمق
Ammassare	devscirmek	دوشیرمك
Adombrare	anberlemek	عنبرلەمك
Assottigliare	ingeletmek	اینجەلتمك
Accumulare	gem itmek	جمع ایتمك
Amplificare	sosi cabartmac	سوزی قبارتمق
Annichilire	mahv itmek	محو ایمك
Annunziare	haber virmek	خبر ویرمك
Anticipare	tacdim itmek	تقدیم ایمك
Appiccolare	cuciultmek	كوچلتمك
Apostatare	dininden donmek	دینندن دونمك
Apostrofare	hitab itmek	خطاب ایتمك
Accoppiare	uidurmac	اویدرمق
Apparire	sahir olmac	ظاهر اولاق
Appartenere	sahib olmac	صاحب اولمق
Adescare	jem virmek	یم ویرمك
Approvare	bejenmek	بكنمك
Alberare	dichmech, nasb itmek	دیكمك، نصب ایتمك
Arrivare	vasil olmac, ghelmek	واصل اولمق، كلمك
	B
Battere	vurmac	اورمق
Bastonare	doimek	دوكمك
Brillare	parlatmac	پارلاتمق
Bruciare	jacmac	یاقمق
Burlare	zirlamac	زرلامق
Ballare	racs itmek	رقص ایتمك
Bollare	damgalamac	طامغەلەمق
	C
Carezzare	ohsciamac	اوخشامق
Capitolare, consegnare	teslim itmek	تسلیم ایتمك
Cicalare, ciarlare	laclakiat itmek	لقلقیات ایتمك
Caracollare	at oinatmac	آت اویناتمق

Pagina 70

Cardare	japaghi taramac	یپاغی طرامق
Celebrare	medh itmek	مدح ایتمك
Cambiare	deghiscdirmek	دكشترمك
Caricare	jukletmek	یوكاتمك
Cercare	aramac	آرامق
Chiarificare	tasfie itmek	تصفیە ایتمك
Coalizzare	ittifac itmek	اتفاق ایتمك
Comporre	terkib itmek	تركیب ایتمك
Conciliare	bariscdirmac	بارشدرمق
Conquistare	feth itmek	فتح ایتمك
Conservare	hifs itmek	حفظ ایتمك
Consultare	daniscmac	دانشمق
Contendere	mubahase [itmek	مباحثه ایتمك
Coprire	ortmek	اورنمك
Cogliere	devscirmek	دوشیرمك
Contentare	hoscnud olmac	خشنود اولمق
	D
Dardeggiare	oc atmac	اوق آتمق
Datare	tarih ocumac	تاریخ اوقومق
Decapitare	basc chesmek	باش كسمك
Dormire	ujumac	اویومق
Disgustare	bicdirmac	بیقدیرمق
Deliberare	mescveret itmek	مشورت ایتمك
Dipartire	tacsim itmec	تقسیم ایتمك
Dipendere	tabi olmac	تابع اولمق
Depravare	bosmvc	بوزمق
Depurare	temislemek	تمیزلەمك
Disperare	umidi cat itmek	امیدی قطع ایتمك
Destinare	tahsis itmek	تخصیص ایتمك
Durare	surmek	سورمك
Dirizzare	caldirmac	قالدیرمق
Dubitare	sciuphe itmek	شبهه ایتمك

Pagina 71

	E
Edificare	bina jampac, inscia itmek	بنا یاپمق، انشا ایتمك
Elevare	caldirmac	قالدیرمق
Eleggere	secimek	سچمك
Emigrare	higiret itmek	هجرت ایتمك
Entrare	duhul itmek	دخول ایتمك
Esportare	mulkinden tascira ghetirmek	ملکندن طشره كتیرمك
Esporre	meidana cicarmac	میدانه چیقارمق
Estenuare	dermansiz itmek	درمانسز ایتمك
	F
Fabbricare	japmac, imal itmek	باپمق، اعمال ایتمك
Fallire	janlisc itmek	یاكلش ایتمك
Falsificare	sahtekiarlik itmek	سختەكارلق ایتمك
Falciare	orac bicimek	اوراق بیچمك
Fendere	jarmac	یارمق
Ferrare	demir ile caplamac	تمور ایله قپلامق
Feltrare	checelemek	کچەلەمك
Formare	caliblamac	قالبلامق
Fucilare	tufenk ile vurmac	تفنك ایله اورمق
Fuggire	firar itmek	قرار ایتمك
	G
Guardare	hifs itmek	حفظ ایتمك
Gonfiare	sciscirmek	شیشرمك
Governare	zabt ve rabt itmek	ظبط وربط ایتمك
Gratificare	basceisc virmek	بخشیش ویرمك
Grattare	cascimac	قاشیمق
Guarire	eju olmac	ایو اولمق
Guidare	jol ghiostermek	یول كوسترمك
Giurare	jemin itmek	یمین ایتمك

Pagina 72

	H
	………………………...........
	I
Ignorare	bilmemek	بیلمامك
Illuminare	aidinlik virmek	آیدتلق ویرمك
Illustrare	sciohret virmek	شهرت ویرمك
Immaginare	fichir itmek	فكر ایتمك
Imitare	taclid itemk	]تق[لید ایتمك
Immolare	curban itmek	]قر[بان ایتمك
Importare	iceri ghetirmek	]ایچ[ری كتیرمك
Inclinare	meil itmek	]میل[ ایتمك
Inculcare	ackile jerlesedirmek	]عاق[له یرلشدیرمك
Indurre	candirmac	قاندرمق
Informare	bildirmek	بلدیرمك
Inscrivere	deftere caid imek	]د[فتره قید ایتمك
Inventare	igiad itmek	]ای[چاد ایتمك
Invitare	davet itmek	دعوت ایتمك
Irritare	ofcheletmek	]او[فكەلتمك
	J
	…………………………….
	K
	…………………………….
	L
Lavorare	cift surmek	چفت سورمك
Lasciare	bracmac	براقمق
Lapidare	tascilamac	طاشلامق
Lagrimare	ghios jasci diochmek	کوز یاشی دوكمك

/ BEGIN PAGE 73 /

Lavare	jicamac	ییقامق
Levare	caldirmac	قالدیرمق
Liberare	curtarmac	قورتارمق
Lottare	pianco cekmek	پیانقو چكمك
Lustrare	gila virmek	جلا ویرمك
Lanciare	atmac	آتمق
	M
Masticare	cjnemek	چینمك
Maldire	fena soilemek	فنا سویله‌مك
Macellare	catl itmek	قتل ایتمك
Medicare	ilacilamac	علاجلامق
Mischiare	cariscdirmac	قارشدیرمق
Mendicare	dilenmek	دیلنمك
Meditare	düsciünmek	دوشنمك
Menzionare	zicr itmek, anmac	ذكر ایتمك، آكمق
Mitigare	tahfif itmek	تحفیف ایتمك
Mescolare	birbirile hal itmek	بربریله حل ایتمك
Moderare	insaf itmek	اتصالف ایتمك
Mortificare	isirmac	ایصرمق
[M]orire	vefat itmek	وفات ایتمك
[M]ormorare	mirildamac	مرلدامق
[M]utilare	sacatlamac	سقطلامق
	N
Nuotare	iüsmek	یوزمك
Narrare	rivajet itmek	روایت ایتمك
Negoziare	alisc verisce itmek	آلش ویریش ایتمك
Nettare	temislemek	تمیزلەمك
Numerare	saimac	صایمق
Nominare	ad coimac	اد قویمق
Notare	niscian coimac	نشان قویمق

Pagina 74

	O	اطاعت قرانلق
Obbedire	itaat itmek	]اط[اعت ایتمك
Oscurare	caranlic itmek	]قر[اكلق ایتمك
Osservare	riàjet itmek	]ر[عایت ایتمك
Ovviare	ciare bulmac	چاره بولماق
Occupare	iscghal itmek	]ا[شغال ایتمك
Operare	iscilemek	ایشلمك
Oppilare	ticamac	تیقامق
Opinare	rej virmek	رأى ویرمك
Oppressàre	basmac	با صمق
Ordinare	nisàm virmek	نظام ویرمك
Osare	gesaret virmek	جسارت ویرمك
Oltraggiare	darilmac, tahkir itmek	طارلمق، تحقیر ایتمك
	P
Pacificare	bariscdirmac	بارشدیرمق
Palpitare	oinamac	اوینامق
Permutare	istibdal itmek	استبدال ایتمك
Perpetuare	daim olmac	دائم اولمق
Persistere	dajanmac, israr itmek	طیانمق، اصرار ایتمك
Persuadere	ilsam itmek, canij olmac	الزام ایتمك، قانع اولمق
Piegare	bükmek	یوكمك
Posare	vas itmek, coimac	وضع ایتمك، قویمق
Predire	ghaibden haber virmek	غائبدن خبر ویرمك
Preferire	tergih itmek	ترجیح ایتمك
Prendere	almac	آلمق
Preporre	mémur itmek	مأمور ایتمك
Premere	sicmac	صیقمق
Pregare	rigià itmek	رجا ایتمك
Procedere	nesciet itmek	نشأت ایتمك

Pagina 75

Profanare	hürmetsizlik itmek	حرمتسزلك ایتمك
Profittàre	faidelenmek	فائدەلنمك
Progettare	nijet itmek	نیت ایتمك
Purgare	temis itmek	تمیز ایتمك
	Q
Quadruplicare	dort cat itmek	درت قات ایتمك
Qualificare	sifatlamac	صفتلمق
Quietare	ibra chiaghidi vermek	ابرا کاغدی ویرمك
	R
Raccontare	hichiaje itmek	حكایه ایتمك
Raddolcire	iumusciatmac	یموشاتمق
Raffinare	tathir itmek	تطهیر ایتمك
Rallentare	eghlendirmek	اكلندیرمك
Rapinare	caimac	قایمق
Ravvicinare	jaclascdirmac	یقلاشدیرمق
Radunare	toplamac	طوپلامق
Rapire	gasb itmek	غصب ایتمك
Rigare	cismek	چیزمك
Ricevere	cabul itmek	قبول ایتمك
Rendere	iàdé itmek	اعاده ایتمك
Ritirare	cekmek	چكمك
Riuscire	muvaffac olmac	موفق اولمق
Rompere	kirmac	فیرمق
	S
Sacrificare	curban chesmek	قربان كسمك
Salariare	ügiret virmek	اجرت ویرمك
Salare	tuzlamac	طوزلامق
Sporcare	pislemek	پیسلمك
Salutare	selamlamac	سلاملامق

Pagina 76

Salvare	curtarmac	قورتارمق
Sapere	bilmek	بیلمك
Seccare	curutmac	قوروتمق
Secondare	muavenet itmek	معاونت ایتمك
Sembrare	ghorünmek	كورنمك
Sentire	his itmek	حس ایتمك
Servire	hidmet itmek	خدمت ایتمك
Suonare	ses virmek (cialmac)	سس ویرمك (چالمق)
Soffiare	üfürmek	اوفورمك
Saziare	dojurmac	طویورمق
Sospirare	ah itmek	آه ایتمك
Sottrarre	tensil itmek	تنزیل ایتمك
Sudare	terlemek	ترلمك
Stillare	sismac (damlamac)	صسزمق (طاملامق)
	T
Tagliare	chesmek	كسمك
Tacere	sücut îtmek, (susmac)	سكوت ایتمك، (صوصمق)
Tastare	el ile docunmac	ال ایله طوقنمق
Temperare	itidal itmsk	اعتدال ایتمك
Tendere	ghermek	كرمك
Tenere	tutmac	طوتمق
Terminare	tekmil itmek	تكمیل ایتمك
Tuonare	gok ghürlemek	كوك كورلەمك
Tradurre	tergeme itmek	ترجمه ایتمك
Trinciare	chesmek	كسمك
Trasmettere	gheciürmeh	كچورمك
Trasmutare	diondurmek	دوندرمان
Trincare	beraber itcmek	برابر ایچمك
Tiranneggiare	zulm itmek	ظلم ایتمك

Pagina 77

	U
Ulcerare	jaralamac	یارەلامق
Unire	birlescdirmek	برلشدیرمك
Uscire	cicmac	چیقمق
	V
Vaccinare	ascilamac	آشیلامق
Vagabondare	hovardalik itmek	حواردالق ایتمك
Vincere	galib ghelmek	غالب كلمك
Valere	deghmek	دكمك
Ventolare	savurmac	صاوورمق
Vantare	oghmek	اوكمك
Vacare	mahlul calmac	محلول قالمق
Vedere	bacmac	باقمق
Vegliare	ujanic durmac	اویانق طورمق
Venerare	hürmet itmek	حرمت ایتمك
Vendicare	inticam almac	انتقام آلمق
Venire	ghelmek	كلمك
Versificare	sciir iapmac	شعر یاپمق
Vestire	ghjdirmek	كیدرمك
Vessare	gefa itmek	جفا ایتمك
	Z
Zaffare	tipàlamac	طپالامق
Zampare	pencelemek	پنچەلمك
Zappare	casmac	قازمق
Zinzinare	judum judum itcmek	یوتوم یوتوم ایچمك
Zittire	biras ghürulti itmek	برآز كورلتی ایتمك
Zucconàre	casimac	قازیمق
Zufolàre	islic cialmac	ایصاق چالمق
Zurlare	sciacalascmac	شقەلشمق
	***

Pagina 78

	ESEMPI DI VERBI
	اقعالك امثالی
	(Efalin emsalj)
Io ho della carta	chiaghidim var	کاغدم وار
Tu hai un lapis o matita	bir cursciun calemin var	برقورشون قلمك وار
Egli ha una penna	bir iasj calemi var	بر یازی قلمی وار
Noi abbiamo molte pere	cioc armudimis var	چوق آرمودمز وار
Voi avete due mele	ichi elmanis var	ایکی الماكز وار
Eglino hanno dei libri	chitablari var	کتابلری وار
Io aveva un figlio	bir ciogiugum var idi	برچوجنم وارایدی
Tu avevi delle susine	erichlerin var idi	اریكارك وار ایدى
Egli aveva un abito	bir esvabi var idi	براثوابی وار ایدی
Noi avevamo della biancheria	ciamasciurimis var idi	چماشوریمز وار ایدى
Voi avevate degli amici	dostlarinis uar idi	دوستلریکز وار ایدى
Eglino avevano delle ciligie	chiraslari var idi	كرازلر وار ایدى
Io comprerò dei limoni	limon satun alagiaghim	لیمون صاتون آلەجغم

Pagina 79

Egli comprerà un cervo	bir ghejch satun alagiac	بر كیك صاتون آلەجق
Noi compreremo degli agnelli	cusu satun alagiaghis	قوزی صاتون آلەجغز
Voi comprerete delle scarpe	cunduralari satun alagiacsinis	قوندرەلری صاتون آلەجقسكز
Eglino compreranno dei canestri	sapet satun alagiaclar	سپت صاتون آلەجقلر
	INTERROGATIVAMENTE
	استفسار
	(Istifsar)
Abbiamo vacanza?	tatilimis vàr mj?	تعطیلمز وارمی؟
Avete un temperino?	bir ciakinis vàrmj?	بر چاقکز وارمی؟
Hanno delle carte?	chiaghedlari vàr mj?	کاغداری وارمی؟
Aveva delle penne?	jasj calemleri vàr mj idj?	یازی قلملری وارمی؟
Avevate dell’inchiostro?	murecchebinir vàr mj idj?	مركبكز وارمی ایدی؟
Comprerai un orologio?	bir saat satun alagiacmisin?	بر ساعت صاتون آلەجقمیسك؟
Comprerà un libro?	bir chitab satun alagiac mi?	بر كتاب صاتون آلەجقمی؟

Pagina 80

	NEGATIVAMENTE
	نفی
	(Nefj)
Non ho un fazzolétto	bir mendilim joc dur	بر مندیلم یوقدر
Egli non ha cotogna	aivasi joc dur	آیواسی یوقدر
Noi non abbiamo niente	hitc bir scijé malich dejlis (joc dur)	هیچ بر شیئه مالك دكلز (یوقدر)
Voi non avete un libro	bir chitabinis joc dur	بركتابكز یوقدر
Essi non hanno amico	dostlari joc dur	دوستلری یوقدر
Io non comprerò confetti	scièchèr satun alagiaghim	شكر صاتون آلەجغم
Voi non prenderete le armi	silahlare almajagiacsinis	سلاحلری آلمیەجقسکز
Coloro non venderanno delle carte	chiaghidlarini satmaiagiaclar	کاغدلرینی صاتمەجقلر
	VERBO ESSERE
	اولمق فعلی
	(Olmac felj)
Io sono ricco	senghinim	زنكینم
Tu sei povero	fachirsin	فقیرسك

Pagina 81

Egli é contento	hoscinud dir	خشنوددر.
Noi siamo occupati	mescghulis	مشغولز.
Voi siete tranquilli	uslu sinis	اوصلو سكز.
[I]o sono stato in Tripoli	Trablus garbdé sachin idim	طرابلس غربده ساکن ایدم.
Tu sei stato in casa	evde sachin idin	اوده ساكن ايدك.
[Eg]li é stato in giar[d]ino	baghcede sachin idj	بغچەدە ساكن ایدی.
[No]i siamo stati al [c]ampo	orduda sachin idik	اردوده ساكن ايدكچ
[Voi] siete stati in sentinella	caragolhanede sachin idinis	قرەغولخانەده ساکن ايديكز.
[Co]loro sono stati in [g]uerra	muharebece bulunmisc idiler	محاربەده بولنمش ایدیلر.
[Io s]arò ufficiale	zabit olagiaghim	ضابط اولەجغم.
[Tu] sarai sergente	ciavusc olagiagsin	چاوش اولەجقدر.
[L]ui sarà ricco	zenghin olagacdir	زنكین اولەجقدر.
[Noi] saremo Capitani	jüsbasci olagiaghis	یوزباشی اولەجغز.
[Voi] sarete Colonello	miralai olagiacsinis	میرآلای اولەجقسكز.
[L]oro saranno negozianti	tuggiar olagiaclardir	تجار اولەجقلردر.

Pagina 82

	INTERROGATIVAMENTE
	استفاریه
	(Istifsarie)
É facile?	colaimidir	قولايميدر؟
Siàmo vecchi?	ihtiarmjs?	اختيار مييز؟
Siete povero?	fachirmisinis?	فقير ميسكز؟
Sei tu stato in giardino?	baghciede sachinmi idin?	بغچەده ساکنمی ایدك؟
Siete stati in Costantinopoli?	deraliede sachinmi idinis?	درعلیەده ساکنمی ايديكز؟
Sarai savio?	uslu olagiacmisin?	اوصلو اولەجقمیسك؟
Sarete voi intelligenti?	achillo olagiakmisinis?	عقللو اولەجقميسكز؟
Saranno Essi generosi?	giomerd olagiaclarmj?	جومرد اولەجقلرمی؟
	NEGATIVAMENTE
	نفی
	(Nefj)
Io non sono felice	bahtiar deghilim	بختیار دكلم .
Tu non sei modesto	terbieli deghilsin	تربیەلو دكلسك.

Pagina 83

Egli non è poltrone	tenbel deghildir	تنبل دكلدر.
Voi non siete belli	güsel deghilsinis	كوزل دكلسكز.
Coloro non sono brutti	circhin deghildirler	چركين دکلدرلر
Jo non sono stato in Candia	ghiridde sachin deghil idim	کریده ساکن دكل ايدم.
Voi non siete stati in Egitto	misirda deghil idinis	مصرده دکل ايديكز.
Coloro non sono stati in Bengasi	bingaside sachin deghil idiler	بنغازیده ساکن دكل ايديلر.
Io non sarò sciocco	budala olmajagiaghim	بداله اولمیەجغم.
Tu non sarai grande	büjüch olmajagiacsin	بيوك اولميەجقسك.
Egli non sarà infelice	betbaht olmajagiac	بدبخت اولمیەجق.
Noi non saremo gentili	zarif olmajagiaghis	ظریف اولميەجغز.
Voi non sarete contenti	hoscinud olmajagiacsinis	خشنود اولمیەجقسكز.
Coloro non saranno orgogliosi	magrur olmajagiaclar	مغرور اولمیەجقلر.
	INTERROGATIVAMENTE
	استفاریە
	(Istifsarie)
Non sono felice?	bahtiar deghilmjm?	بختیار دکلمی یم؟

Pagina 84

Non sei pigro?	tembel deghilmisin?	تنبل دكلميسك؟
Non è servo?	hidmecci deghilmidir	خدمتجی دکلمیدر؟
Non siamo grassi?	sciscmàn deghilmijs?	شیشمان دکلمی یز؟
Non siete Siciliàni?	sicilialî deghilmisinis?	سیچلیالی دکلمی سكز؟
Non sono Costantinopolitani?	ustambulli deghilmidirler?	استانبوللی دکلمیدرلر؟
Non sono stati in Scutari?	üscüdarda deghilmidiler?	اسكداردە دكلمی ایدیلر؟
Non sei stato in bottega?	düccanda deghilmidjn?	دكاندەدكلمی ایدك؟
Non siete stati dal pasticciere?	borechgide deghilmidinis?	بوركجیدە دكلمی ایدیكز؟
Non sono stati ammalati?	hasta deghilidilir?	خسته دكلمی ایدیلر؟
Non sarò vécchio?	ihtiar olmajagiacmijm?	اختیار اولمیەجقمی یم؟
Non sarai studioso?	cialiscican olmajagiacmisin?	چالشقان اولمیەجقمیسك؟
Non sarà un signore?	bir effendi olmajagiacmj?	بر افندی اولمیەجقمی؟
	***

Pagina 85

	(مكالمات)
	(Müchialemat)
	CONVERSAZIONI
ESERCIZIO 1°	*biringi talim*	برنجی تعلیم
Buon giorno amico	dostum sabah scieriflerinis hair olsun	دوستم صباح شر یفلریكز خیر اولسون.
Ben venuto caro amico	sefa gheldinis asisim	صفا كلدیكز عزیزم.
Come sta la vostra salute?	misagi scéieriflnis nasildir?	میزاج شریفكز نصادر؟
Ora mi sono rimesso grazie a Dio	elhamdulillah scimdichi halde sihatim ejudir	الحمداللّه شمدی که حالده صحتم ایودر.
Dove siete stato questa mattina?	bu sabah nerede idinis?	بو صباح نره دە ایدیكز؟
Io era in casa di mio zio	amugiamim janinda idim	عموجەمك یاننده ایدم.
E che cosa avete fatto li?	orada ne japdinis?	اوراده نه یاپدیكز؟
Ci siamo divertiti un poco	biras eghlendich	برآز اكلندك.
Andrete a casa di	halanisin hanesine	خالەكزك خانەسنە

Pagina 86

vostra zia?	ghidegekmisinis?	کیدەجکمیسكز؟
Io andrò questa sera da vostro fratello perché mi ha invitato per domani sera a vedere l’illuminazione	bu ahsciam biraderinisin hanesine ghideyeghim zira jarin aksciam scienlik olagiaghindan bendenisi davet itdi	بو اخشام برادریكزك خانەسنە كیدەجكم زیرایاریناخشام شنلك اولەجغندن بندكزی دعوت ایتدی.
Verrò anch’io	bendenisde ghelegeghim	بندەكزدە كلەجكم.
Bene, arrivederci	pechi, cherüsciüris	پكی، كوریشورز.
ESERCIZIO 2°	*Ichingi talim*	ایکنجی تعلیم
Vi presento i miei saluti	selamlarimi tackdim iderim	سلاملریمی تقدیم ایدرم.
Grazie, li accetto di cuore	tesieccür iderim, calpden cabul iderim	تشكر ایدرم، قلبدن قبول ایدرم
Avete ricevuto il vostro libro?	chitabinisi cabul itdinismi (aldinismi)?	کتایکزی قبول ایتدیکزمی (آلدیكزمی)؟
Si, l’ho ricevuto	cabul itdim (aldim)	قبول ایتدم (آلدم)
E che cosa farete conquesto libro?	bu chitabla ne japagiaksinis?	بو کتابله نه یاپاجقسكز؟

Pagina 87

Io leggerò per imparare la lingua	lisan oghrenmek iciün ocujagaghim	لسان اوكرنمك ایچون اوقویەجغم.
Dunque studiate per bene; quando avrò tempo anch’ io studierò	eüileise ejugia cialiscinis; vactim olsada ben dahi cialisciagakim	اویلەایسە ایوجە چالیشكز؛ وقتم اولسەدە بن دخی چالشەجغم.
Non avete tempo forse?	vactinis iocmidir?	وقتكز یوقمیدر؟
No, signore, perché ho da fare	hajr efendim, ciünhi mescigulietim var	خیر افندم؛ چونكە مشغولیتم وار.
Avete veduto la mia camera?	odami ghiordinismj?	اوطەمی كوردیكزمی؟
Si signore, ieri l’ho vista; è molto bella	evet efendim, dün ghiordüm; ciok chiüseldir	اوت افندم، دون كوردم؛ چوق كوزلدر.
Il mio fratello è partito per Adrianopoli; e ritornerà dopo	braderim edirneié asimet itdi, sora avdet idegekdir	برادرم ادرنەیە عزیمت ایتدی، صكرە عودت ایدەجكدر.
Come si chiama vostro fratello?	braderinisin ismi ne dir?	برادریكزك اسمی ندر؟
Egli si chiama Nesuhi bey	nesuhi bey tesmie olonur	نصوحی بك تسمیە اولنور.
Di chi è questa lavagna?	bu jasi tahtasi chimindir?	بو یازی تحتەسی كمیكدر؟
Questa lavagna è del mio amico	bu jasi tahtasi dostimindir	بو یازی تحتەسی دوستمكدر.

Pagina 88

Desiderate qualche cosa?	bir sciei arsu idermisinis?	برشی آرزو ایدرمیسكز؟
Io voglio una penna, un quaderno e un calamaio per scrivere	jasi jasmac iciün bir calem, bir defter, ve bir hocca isterim	یازی یازمق ایچون بر قلم، بر دفتر و بر حقە ایسترم.
prestatemi il vostro cavallo; perchè voglio andare questa sera in campagna per fare una passeggiata	bu aksciam ghesmek iciün sahraia ghidegeghimden atinisi ereti virinis	بو اخشام كزمك ایچون صحرایە كیدەجكمدن آتكزی عاریتی ویریكز.
Se volete trovarmi io sono in giardino	egher beni bulmac istersenis baghgedejm	اكر بنی بولمق ایسترسەكز بغچەدەیم.
Bene caro mio	pechj asisim	پكی عزیزم.
ESERCIZIO 3°	*Ugiüngi talim*	اوچنجی تعلیم
Come state, signore?	efendi cheifinis nasildir?	افندی، كیفكز نصلدر؟
Grazie, molto bene	ejujm, tescieccür iderim	ایویم، تشكر ایدرم.
Sabato dove siete andati?	giuma irtesi ghiüni nereje dhitdinis?	جمعە ایرتسی كونی نرەیە كتدیكز؟
Siamo andati in giardino	bagcejé ghitdik	بغچەیە كتدك.

Pagina 89

E Che cosa ci avete fatto?	orada ne japdinis?	اوراده نه یاپدیكز؟
Siàmo stati a passeggio e ci siamo divertiti molto	ghesmeghe ghidub hailigia eghlendik	كزمكە كیدوب خیلیجە اكلندك.
Domenica dove siete andati?	pasar güni nereie ghitinis?	پازار كونی نرەیە كتدیكز؟
Siamo andati a caccia	ava ghitdik	آوه كتدك.
Cosa avete cacciato?	ne avladinis (ne urdinis)?	نە آولەدیكز؟ (نە اوردیكز)
Abbiamo ucciso dieci uccellini	on dane ufac cusc urduk	اون دانە اوفق قوش اوردق.
E che cosa ne avete fatto?	anleri ne japdinis?	آنلری نە یاغدیكز؟
Li abbiamo cucinati e mangiati con alcuni amici	anleri piscirüp bir catc ahbab ile echl eiledik	آنلری پیشیروب بر قاچ احباب ایلە اكل ایلدك.
Avete pranzato bene nel giardino?	oile taamini bahcede ejuge echl itdinismi?	اوكلە طعامنی بغچەدە ایوجە احل ایتدیكزمی؟
[Sì] signore; abbiamo avuto uno squisito pranzo	evet effendim; aliulal oilé taamini tenavül itdik	اوت افندم؛ علی الاعلا اوكلە طعامنی تناول ایتدك.
Bravo! avete passeggiato e pranzato cosi bene che nes-	aferin! chesub ghiüsel nefise oile taamini echl itmisc	آفرین! كزوب كوزل نفیس اوكلە طعامنی احل ایتمش

Pagina 90

suno può divertirsi di più	ve sisin ghibiler ziade zevk u sefa sürmemischler dir	و سزك كبیلر زیادە ذوق و صفا سورمامشلردر.
Lo credo	boile zan iderim	بویلە ظن ایدرم.
Dal giardino dopo dove siete andati?	baghceden sora nereje ghitdinis?	بغچەدن صكره نرەیە كیتدیكز؟
Dal giardino siamo ritornati a casa	baghgeden hanemise avdet itdik	بغچەدن خانەمزە عودت ایتدك.
ESERCIZIO 4°	*Dordingi talim*	دردنجی تعلیم
Dove abitate signore?	effendi nerede ischian idiorsinis?	افندی نرەدە إسكان ایدییورسكز؟
Abitiamo in castello; ma qualche giorno stiamo à Berca	casarda iscian idioris; facat basi vakitlar Bircadajs	قصردە إسكان ایدییورز؛ فقط بعض وقتلر برقەدەیز.
Quanto ne abbiamo del mese oggi?	bu gün ajn cacidir?	بو كون آیك قاچیدر؟
Oggi è il primo# Febbraio	bu gün sciubatin biridir	بو كون شباطك بریدر.
vostro fratello quando é andato al giardino?	braderinis ne vakit baghceiè ghitdi?	برادریكز نوقت بغچەیە كیتدی؟
V’è andato ieri sera	dün ahsciam ghitdi	دون اخشام كیتدی.
Con chi è andato?	chiminile ghitdi?	كمیك ایلە كیتدی؟

Pagina 91

Con mio zio	amugiam ile	عموجەم ایلە.
Come sono andati in carozza o a piedi?	nasil araba ilemj jocsa jajanmi ghitdiler?	نصل عربە ایلەمی یوخسە یایانمی كیتدیلر؟
Li ho veduto andati in carozza	araba ile ghitdiklerini ghiordum	عربە ایلە كیتدیكلرینی كوردم.
Quando sono ritornati dal giardino?	ne vakit baghceden avdet itdiler?	نوقت بغچەدن عودت ایتدیلر؟
Non li ho veduti che a casa	evde anlari ghiormedim	اودە آنلری كورەمدم.
ESERCIZIO 5°	*Bescingi talim*	بشنجی تعلیم
Chi è là? entrate!	chimdiro? ghirinis	كیمدر او؟ كیریكز.
Di dove venite?	nereden tescirif idiorsinis?	نرەدن تشریف ایدییورسكز؟
Veniamo dal teatro	tiatrodan ghelioris	تیاترودن كلیورز.
Dove andate ora?	scimdi ne tarafa ghidiorsinis?	شمدی نە طرفە كیدیورسكز؟
Vado a casa	fachirhaneje ghidiorum	فقیرخانەیە كیدییورم.
Ritornate dopo due ore, e cercate di	ghec calmainis, ichi saat sonra avdetini-	كیچ قالمیكز، ایكی ساعت صكرە

Pagina 92

non tardare	si bechlerim	عودتكزی بكلرم.
Bene, caro, addio	pechi, asisim, allah smarladik	پكی، عزیزم، اللهە اصمارلادق.
ESERCIZIO 6°	*Altingi talim*	التنجی تعلیم
Ben venuto amico	sefa gheldinis dostum	صفا كلدیكز دوستم.
Ben trovato, caro	sefa bulduk asisim	صفا بولدق عزیزم.
Come state?	nasilsinis?	نصلسكز؟
Sto bene, grazie a Dio	elhamdülillah ejuim	الحمداللّه ایویم.
È venuto oggi il vapore Otttmano?	bu gün Osmanli vapori gheldimi?	بو كون عثمانلی واپوری كلدیمی؟
Si, é venuto	evet gheldi	اوت كلدی.
Avete domandato di dove é venuto?	nereden gheldighini suàl eiledinismi?	نرەدن كلدیكنی سؤال ایلدیكزمی؟
L’ho domandato,; da Derna	suàl itdim, Derneden	سؤال ایتدم درنە دن.
Avete ricevuta la lettera?	mektub aldinismi	مكتوب آلدیكزمی؟
Nossignore	hair effendim	خیر افندم.

Pagina 93

ESERCIZIO 7°	Iedingi talim	یدنجی تعلیم
Che tempo fa oggi?	bu gün hava nasildir?	بو كون هوا نصلدر؟
Fa buon tempo Che ora é?	hava cioc gkiûseldir saat catc dir?	هوا چوق كوزلدر. ساعت قاچدر؟
È tardi, son già le dieci	vakit ghetc dir, heman alafranga saat on dur	وقت كچدر، همان آلافرانغە ساعت اوندر.
Quando uscirete di qui?	zatinis ne vakit buradan cicagiacsinis?	ذاتكز نوقت بورادن چیقەجقسكز؟
Uscirò alle undici	saat onbirde cicagiaghim	ساعت اونبردە چیقەجغم.
Ma alle undici in punto?	tamam saat onbirde mi?	تمام ساعت اونبردەمی؟
si signore	evet effendim	اوت افندم.
Allora é vicino a mezzogiorno	oilé vakti jakindir	اوكلە وقتی یقیندر.
Perciò io vado presto: mi aspettano	oilè ise ciabuc ghidegeghim; ciünchi beni bekleiorlar	اویلە ایسە چابق كیدەجكم؛ چونكە بنی بكلیورلر.
Andate, andate mio amico	ghidinis, ghidinis dostum	كیدیكز، كیدیكز دوستم.
Scusatemi caro; addio	af idinis asisim; allaha smarladik	عفو ایدیكز عزیزم؛ اللهە اصمارلادق.
Addio	allaha smarladik	اللهە اصمارلادق

Pagina 94

ESERCIZIO 8°	Sekisingi talim	سكزنجی تعلیم
Buon giorno, caro	sabah scierifinis hair olsun asisim	صباح شریفكز خیر اولسون عزیزم.
Felice giorno amico	dostum vaktinis sajd olsun	دوستم وقتكز سعید اولسون.
Grazie	tescieccür iderim	تشكر ایدرم.
Date una sedia all’amico	dostuma bir sandalia virinis.	دوستمە بر صندالیە ویریكز.
Favorisca amico mio	biürinis dostum	بیوریكز دوستم.
Grazie tante	ziadesile tescieccür iderim	زیادەسیلە تشكر ایدرم.
Come si porta la vostra salute?	sihhatinis nasildir?	صحتكز نصلدر؟
Sto bene; grazie a Dio	elhamadülillah ejuim	الحمداللّە ایویم.
E voi?	ja sis?	یا سز؟
Bene, amico	ejuim dostum	ایویم دوستم.
Vi prego, datemi un bicchiere d’acqua, perché ho sete	lutfen bana bir bardac su virinis; zira hararetim deregej nihaiededir	لطفاً بكا بر برداق صو ویریكز زیرا حرارتم درجەء نهایەدەدر.

Pagina 95

Porta un bicchere d’ d’acqua al signore	effendié bir bardac su ghetür	افندی یە بر برداق صو كتور.
Grazie	tescieccür iderim	تشكر ایدرم.
Eccola pronta	iscte gheturdüm burada	ایشته كتوردم بورادە.
Datelo all’amico	ani dostuma virinis	آنی دوسیمە ویریكز.
Favorisca	buirunis	بیوریكز.
Oh! quest’acqua é molto fresca	oh! bu su cioc sough	اوخ! بو صو چوق صغوق.
Si, è stata attinta ora	evet, tase cechildighinden soughdir	اوت، تازە چكلدیكندن صغوقدر.
Grazie tante	ziadesile tescieccür olunur	زیادەسیلە تشكر اولنور.
Andiamo in giardino?	baghceié ghidelimmi?	بغچەیە كیدەشمی؟
Si, andiamoci perché oggi é festa	evet ghidelim; zira bu gün bairam dir	اوت كیدەلم؛ زیرا بو كون بیرامدر.
Si, andremo; ma ancora é presto	evet ghideris, lakin daha erken	اوت كیدرز لكن دها اركن.
Si, amico, ancora c’é tempo	evet dostum daha vakit var	اوت دقستم، دها وقت وار.
Dunque andremo dopo pranzo	oileise iemechden sora ghidelim	اویلەایسە یمكدن صكرە كیدەلم.
Dopo un, ora c’in-	bir saat sora bura -	بر ساعت صكرە

Pagina 96

contreremo qui	da birlescelim	بورادە برلشەلم.
Bene, addio	pechi allaha smarladik	پكی اللّەاصمارلادق.
Va Bene	saadet ile	سعادت ایلە
ESERCIZIO 9°	*Docusungi talim*	طقوزنجی تعلیم
Signor Sami. Quando verrà il vapore postale da Tripoli?	Sami ffendi. Trablusgarbden posta vaporu ne vakir ghelegek dir?	سامی افندی. طرابلس غربدن پوستە واپوری نوقت كلەجكدر؟
Credo che forse verrà oggi	bu gün ghelmesi ümid olunur	بو كون كلمسی امید اولنور.
Sempre dite oggi o domani e non arriva mai	her daim bu gün iarin ghelur diorsinis amma hitch ghelmeior	هردائم بو كون یارین كلور دییورسكز اما هیچ كلمیور.
Si signore; non so tanto bene perché non c’è telegrafo	evet effendim; telgraf olmadighindan pek eju bilmem	اوت افندم؛ تلغراف پك ایو بیلەمام.
Il mio amico mi ha dato sei franchi per comprare un quadro	bir tasvir almac iciün dostum bana alti franc virdi	بر تصویر آلمق ایچون دوستم بكا آلتی فرانق ویردی.

Pagina 97

Come sta il vostro padre?	pedrinisin sihhati nasildi?	پدریكزك صحتی نقلدر؟
Sta bene, grazie a Dio	ejudur elhamdulillah	ایودر، الحمداللّه.
[A]desso il vostro padre dov’é?	scimdi pederinis nerede dir?	شمدی پدریكز نرەدە در؟
[M]io padre è andato al vigneto	pederim baga ghitdi	پدرم باغە كیتدی.
[E] non è ritornato ancora?	daha avdet itmedimi?	دها عودت ایتمدیمی؟
[N]o signore; ritornerà oggi e dopo anderà in un altro posto	hair efendim, bu gün ghelüb sorada bir bascicaiere ghidegek	خیر افندم؛ بو كون كلوب صكرەدە بر بشقە یرە كیدەجك.
[D]unque salutatelo, io parto per Costantinopoli	oilese mahsus selam idesinis ustambula ghiodiorum	اویلەایسە مخصوص سلام ایدەسكز، استانبولە كیدیورم
[V]i prego di prendere questo denaro per comprarmi la storia di Costantiuopoli	lutfén bu paraj alinisdà bendenise bir ustambul tarihi satun almanisi rigia iderim	لطفاً بو پارەیی آلكزدە بندەكزە بر استانبول یاریخی صاتون آلمكزی رجا ایدرم.
Non mancherò; addio caro	ihmal itmeiegeghim; allaha smarladic asisim	اهمال ایتمیەجكم، اللهە اصمارلادق یزیزم.

Pagina 98

Vi ringrazio, buon viaggio	tescieccür iderim, Allah selamet virsün	تشكر ایدرم اللّه سلامت ویرسون.
ESERCIZIO 10°	*Onungi talim*	وننجی تعلیم
Sei tu il mio amico?	dostummsin?	دوستممیسك؟
Oh! Non sapete è da molto tempo che siamo amici?	agiaib! ne vakitden beru dost oldughimisi bilmiormisinis?	عجاتب! نوقتدنبرو دوست اولدیغمزی بیلمیورمیسكز؟
Si amico, ma io oggi sono povero e voi siete ricco	evet dostum, lachin bendenis bu günchi günde fachirim ve zat alinis zenghinsinis	اوت دوستم، لكن بندەكز بو كونكی كیندە فقیرم و ذات عالیكز زنكینسكز.
Dunque chi é ricco fa amicizia col ricco chi è povero la fa col povero?	dimechi zenghin zenghin ile fachir fachir ilemi dostlik peida iderler	دیمك كە زنكین زنكین ایلە فقیر فقیر ایلەمی دوستلق پیدا ایدرلر؟
Non le basta, vorrebbe forse l’amicizia mia?	belchi benim ile dost olmac istemeiorsinis	بلكە بنم ایلە دوسیت اولمق ایستەمیورسكز؟

Pagina 99

Non dubitate di ciò io conosco il vero e fedele amico dal falso	sciüphe itmeiesinis dost haccanij chiasibinden tefrik eilerim	شبهە ایتمتەسكز دوست حقانی یی كاذبندن تفریق ایلرم.
Grazie tanto, ho trovato un vero amico	tesciecür iderim hakicatén bir ahbab buldum	تشكر ایدرم حقیقةً بر احباب بولدم.
ESERCIZIO 11°	*Onbiringi talim*	اونبرنجی تعلیم
Dove abitate signore?	nerede ischian idiorsinis?	نرەدە إسكان ایدیورسكز؟
Abito in Princhipo	beük adada ischian idiorum	بیك اطەدە إسكان ایدیورم.
La vostra casa é lontana?	hanenis uzacmidir?	خانەكز اوزاقمی در؟
No signore, quasi un quarto d’ora	hair effendim, angiac bir cierek cadar	خیر افندم، آنجق بر چاریك قدر.
Il vostro fratello é ora in casa?	scimdi braderinis evdemidir?	شمدی برادریكز اودەمیدر؟
Si signore, egli é in casa	evet effendim, evdedir	اوت افندم، اودەدر.
Avete veduto la mia cugina?	halazademi ghiordinismi?	خالەزادەمی كوردیكزمی؟

Pagina 100

Si signore l’ho veduta che andava alla scuola	evet effendim; ghiordim, mechtebe ghidior idi	اوت افندم، كوردم، مكتبە كیدیور ایدی.
Avete visto mio padre?	pederimi ghiordinismi?	پدریمی كوردیكزمی؟
No, non l’ho veduto	hair, ghiormedim	خیر كورمدم.
Oggi fa un poco caldo	bugün hava biras sigiac	بوكون هوا براز صیچاق.
Troppo fa caldo	pech sigiac	پك صیچاق.
Domani a che ora verrete?	iarin saat catcda tescirif idegeksinis?	یارین ساعت قاچدە تشریف ایدەجكسكز؟
Io verrò alle dieci	saat onda ghelegeghim	ساعت اوندە كلەجكم.
Bene, buon divertimento	pechi, sefai hatirla ghesinis	پكی، صفای خاطرلە كزیكز.
ESERCIZIO 12°	*Onichingi talim*	اون ایكنجی تعلیم
Su qual tavola hai messo il mio vestito?	elbisemi canghi masanin üserine coidun?	البیسەمی قنغی ماصەنك اوزرینە قویدك؟
L’ho messo su questa tavola; lo vo-	sciu masanin üserine codium; scimi ister-	شو ماصەنك اوزرینە قویدم؛

Pagina 101

lete ora?	misinis?	شمدی ایستر میسكز؟
Si, lo voglio ora; perché stassera devo andare al ballo	evet. ani scmidi isterim; zira aksciam üseri baloia ghitmek arsusindaim	اوت، انی شمدی ایسترم؛ زیرا اقشام اوزری بالویە كتمك آرزوسندەیم.
Bene lo porto subito	pechi ani ciabuc ghetüreim	پكی انی چابوق كتورەیم.
Fa presto	ciabuc olun	چابوق اولك.
In qual città sei stato?	canghi sciehirde ischian eiledin?	قنغی شهردە إسكان ایلدك؟
Sono stato a Smirne	Ismirde ischian eiledim	ازمیردە إسكان ایلدم.
Come é egli il paese?	memlecheti nasildir?	مملكتی نصلدر؟
Non c’é male	pek eiudir	پك اییدر.
Che ora é?	saat catcdir	ساعت قاچدر؟
Sono le dieci e tre quarti	saat onichie ceriek var	ساعت اون ایكی یە چاریك وار.
A che ora é andato il vostro amico signor Lutfi?	Lutfi effendi, dostunus ne vakit ghitdi?	لطفی افندی دوستكز نوقت كتدی؟
Egli é andato mezza ora fa	ghideli iarim saat oldi	كیدەلی یاریم ساعت اولدی.

Pagina 102

ESERCIZIO 13°	Onüciüngi talim	اوناوچنجی تیلیم
Avete denaro quanto mio fratello?	braderimin akcesi cadar sisin de varmi?	برادرمك آقچەسی قدر سزكدە وارمی؟
Io ho abbastanza denaro per me e per i miei figli	benim ve mahdumlarim iciün miktar chiafi akcemis var	بنم و مخدوملرم ایچون مقدار كافی آقچەمز وار
E spero che Dio te ne conocederà[1] di più	insciallah genab hac daha ziadesni ihsan ider	انشااللّه جناب حق دهازیادەسنی احسان ایدر.
Grazie molto!	ziadesile mutesciecchirim	زیادەسیلە متثكرم!
Da quanto tempo studiate la lingua araba?	catc sencden beru arabi lisanini tahsil idiorsinis?	قاچ سنەدنبرو عربی لساننی تحصیل ایدیورمیسكز[2]؟
Io la studio da tre anni	ütc seneden beru tahsil idiorum	اوچ سنەدنبرو تحصیل ایدیورم.
Avete già imparato bene la lingua italiana?	Italian lisanini güselge oghrendinismi?	ایتالیان لساننی كوزلجه اوكرندیكزمی؟
Ancora ci vuole molto tempo	daha cioc vacta muhtatc	دها چوق وقتە محتاچ.

Pagina 103

Quanti anni abbisognano ancora per imparare questa lingua	bu lisani oghrenmek iciün daha catc seneie muhtacdir?	بو لسانی اوكرنمك ایچون دها قاچ سنەیە محتاجدر؟
Credo che con altri due o tre anni la saprò per bene	ichi utc sene zarfinda ani güzel oghrenmeghe saj gairet idegeghim	ایكی اوچ سنە ظرفندە انی كوزل اوكرنمكە سعی و غیرت ایدەجكم.
Io vi dico che se studierete con amore l’imparare	güzel saj gairet itdighinis vakit sciubhesis oghrenegeksinis	كوزل سغی و غیرت ایتدیككز وقت شبهەسز اوكرەنەجكسكز.
Ed io cercherò di fare tutto il possibile per imparare questa lingua	bendenis dajma bu lisani oghrenmek iciun saj ve gajret idiorum	بندەكز دائما بو لسانی اوكرنمك ایچون سغی و غیرت ایدیورم.
Leggete bene?	güzel ocuiormisinis?	كوزل اوقویورمیسكز؟
Si signore	evet effendim	اوت افندم.
Bravo! com’é la vostra calligrafia?	aferin! husni hattinis nasildir?	آفرین! حسن خطكز نصلدر؟
Eccola signore; volete vederla?	iscte burada cfendim; ghiormeh istermisinis?	ایشتە بورادە افندم؛ كورمك ایسترمیسكز؟

Pagina 104

Si, datemela	evet, virinis bana	اوت، ویریكز بكا
Prendetela	alinis	آلیكز.
Non c’é male, bravo, questo é il vostro carattere?	aferin zararsisgià, lakin bu sisin iasinismi?	افرین! ضررسزجە، لكن بو سزك یازیكزمی؟
Si signore, la mia calligrafia	evet effendim benim iasimdir	اوت افندم، بنم یازمدر.
Bravo!	aferin!	افرین!
ESERCIZIO 14°	*Ondordingi talim*	اون دردنجی تعلیم
Come vi fa l’aria di questo paese?	buranin havasile imtisaz idiormisinis?	بورانك هواسیلە ]امت[ساج ایدیورمیسكز؟
L’aria mi fa bene e mi piace	evet havasile eiu imtisaz idiorum; bana pek iaraior	اوت هواسیلە امتساج اید]یو[رم، بكا پك ]یر[ییور.
Da che siete qui stato ammalato?	buraia gheleli hasta oldinismi?	بورایە كلەلی خسته اولدیكزمی؟
No signore, non sono stato mai ammalato, grazie a Dio	hair effendim, hamd olsun hitc gasta olmadim	خیر افندم، حمد اولسون هیچ خستە اولمدم.

Pagina 105

Ma perché piangete?	lachin niciün aglaiorsnus?	لكن نیچون اغلایورسكز؟
Io piango perché mio padre è partito	pederim ghitdighi iciün aglaiorum	پدرم كیتدیكی ایچون اغلایورم.
Non piangete, non ritornerà egli forse?	aglamainis, bir daha ghelmeiegechmi?	اغلامیكز، بر دها كلمیەجكمی؟
Dopo quattro mesi?	dort mah sora	درت ماه صكرە.
Dunque perché affligervi?	oile ise niciün marac idiorsunus?	اویلە ایسە نیچون مراق ایدیورسكز؟
ESERCIZIO 15°	*Onbescingi talim*	اون بشنجی یغلیم
[Io] ho mangiato una mela, e voi cosa [a]vete mangiato?	ben bir elma iedim, sis ne iedinis?	بن بر الما یدم، سز نە یدیكز؟
[A]nch’io ho mangiato una pera	ben dahi bir armud iedim	بن دخی بر آرمود ییدم.
[M]a la vostra sorella cosa ha mangiato?	lachin hemscirenis ne iedi?	لكن همشیرەكز نە ییدی؟
[E]ssa pure ha mangiato molte mele	o da cioc elma iedi	او دە چوق الما یدی.
Oh! la vostra sorella ha mangiato troppe mele	a! hemecirenis cioc elma iemisc	آ! همشیرەكز چوق الما یمیش.

Pagina 106

Chi ha buttato quella pietra?	bu tasci chim atdi?	بو طاشی كیم آتدی؟
L’ha buttato un ragazzo	bir ciociuk atdi	بر چوجق آتدی.
Dove é fuggito?	nereie catcdi?	نرەیە قاچدی؟
Non so dove	bilemeiorum nerede	بیلەمیورم نرەدە.
Perché non l’avete preso?	niciün o ciociughi tutmadinis?	نیچون او چوجغی طوتمدیكز؟
Quando stava per prenderlo è scappato via	tutagiaghim vakit caciup ghitdi	طوتەجغم وقت قاچوب كیتدی.
ESERCIZIO 16°	Onaltingi talim	اون التنجی تعلیم
Buon giorno caro mio	sabah scierilerinis hair olsun asisim	صباح شریفلركز خیر اولسون عزیزم.
Ben venuto amico	sefa gheldinis dostum	صفا كلدیكز دوستم.
Siete ancora a letto?	daha jatacdamisinis?	دها یتاقدەمیسكز؟
Si, caro	evet asisim	اوت عزیزم.
Dormite troppo, per bacco	pek ziade uicu uiuiorsun	پك زیادە اویقو اویویورسك.

Pagina 107

Ieri sera andai a letto molto tardi	dun acsciam iataga ghedc iatmiscidim	دون اقشام تتاغە كیچ یاتمشیدم.
Alzatevi subito	tez calkinis	تیز قالقكز.
Lasciatemi dormire	brakinis biras uiuiaim	براقیكز براز اویویەیم.
Bisogna che vi leviate sono le nove	saat docusdir calcmaclighinis elzemdir	ساعت طقوزدر قالمقلغكز الزمدر.
Dunque aspettatemi un poco perché mi pettini e mi lavi la faccia	biras bendenisi bekleinis dé iüsümi ve satclarimi jcaiubtaraim	براز بندەكزی بكلیكزدە یوزیمی و صاچلریمی ییقاتوب طارایم.
Attendo, sbrigatevi	beklerim, lakin ciabuc olunus	بكلەرم، لكن چانق اولكز.
Bene, amico	pechi dostum	پكی، دوستم.
ESERCIZIO 17°	*Onjedingi talim*	اون یدنجی تغلیم
Caro mio, le sue traduzioni sono migliori delle vostre e delle mie	asisim, onlairn talimi sisinchiden ve benimichinden daha ala dir	عزیزم، اونلرك تعلیمی سزككندن و بنمكندن دها اعلادر.
Si, ma lui sempre studia e noi non studiamo tutti i giorni e per di più;	evet, facat anler dajma derslerine cialisciorlar bis her gün cialismaiorus; calemide	اوت، فقط انلر دائما درسلرینە چالیشیورلر، بز

Pagina 108

ho dimenticato la mia penna, prestatemila vostra	unutdum bari hitc olmassa sisinchini bana odündc virinis	هر كون چالشمیورز؛ قالمیدە اونوتدم؟ باری هیچ اولمزسە سزككنی بكا اودونج ویریكز.
Ho perduto pure la mia	benimchini dahi sai itdim	بنمكنی دخی ضاتع ایتدم.
Dunque siamo poltroni e ignoranti, non é cosi?	demecchi bis tembel ve giahilis deghlmi?	دیمككە بز تنبل و جاهلیز دكلمی؟
Oh! chi perde o chi dimentica qualche cosa é negligente?	a! bir sciei sai iden ve iahod unutan chimse ihmalgimidir?	آ! بر شی ضایع ایدن و یاخود اونودان كمسە اهمالجیمیدر؟
Certo	sciubhesis	شبهەسز.
Allora non dimentichiamo e non perdiamo uulla e studiamo sempre, bisogna superaregli altri	bu halde hitc bir sai idub unutmaialim her vakit derse saj gairet iderek digherlerine faik olalim	بو حالدە هیچ بر شی ضایع ایدوب اونوتمیەلم هر وقت درسە سعی و غترت ایدرك دیكرلرینە فائق اولەلم.
E il vostro fratello ha studiato molto?	biraderinisde cioc cialiscdimi?	برادریكزدە چوق چالشدیمی؟
Si signore; il mio fratello ha studiato molto	evet effendim; biraderim cioc cialiscdi	اوت افندم؛ برادرم چوق چالشدی.

Pagina 109

E voi?	ia sis?	یا سز؟
Io non ho potuto studiare	cialiscmaga muctedir olamadim	چالشمغە مقتدر اولەمدم.
I vostri compagni hanno studiato?	arcadacslarinis ej cialiscdilarmi?	آرقداشلریكز ایی چالشدیلرمی؟
I miei condiscepoli non hanno studiato	arcadasclarim ej cialisciamadilar	آرقداشلرم ایی چالشەمدیلر.
ESERCIZIO 18°	Onsekisingi talim	اون سكزنجی تعلیم
Io penso sempre alla povera mia madre; perché essa è molto ammalata	bendenis dajma zavalli validemi düsciüniorum; ciünchi ziadesile namizadc dir	بندەكز دائما زواللی والدەمی دوشونیورم؛ چونكە زیادەسیلە نامزاجدر.
Anch’io penso a mio padre; perché é partito da qui	ben dahi pederimi düsciniorum; zira buradan ghitdi	بن دخی پدریمی دوشونیورم؛ زیرا بورادن كیتدی.
Quando arriverà vostro padre?	pederinis ne vakit vasil olagiac?	پدریكز نوقت واصل اولەجق؟
Forse domani	ihtimalchi iarin	احتمالكە تارین.
Gemil! portami il mio fazzoletto da tasca	Gemil! mendilimi ghetir	جمیل! مندیلمی كتور.

Pagina 110

Han battuto; osservato chi é?	chim o; bac capu cialindi?	كیم او؛ باق قپو چالنیور؟
Un signore vi vuole	bir effendi zat alinisi ghiormech istior	بر افندی ذات عالیكزی كورمك ایستیور.
Fatelo entrare in sala	salona ghoturinis (buiursun)	صالونە كتوریكز (بیورسون).
Bene signore	pechi effendim	پكی افندم.
Prima di tutto voglio finire le mie preghiere e poi verrò	bir an evvel duami bitureimde ghelurim	بر آن اول دعامی بتورەیمدە كلورم.
ESERCIZIO 19°	*Ondocusingi talim*	اون طقوزنجی تعلیم
Buon giorno, o caro	sabah scierifinis hair olsun asisim	صباح شریفكز خیر اولسون عزیزم.
Buon giorno amico; voi vi accorgete che non sto bene; perdonatemi lasciamo andare oggi la passeggiata	sabah scierifinis hair olsun dostum, afv iderisinis bu gün mizagimi eiu ghioremeiorum; gkesmeghe ghitmeden sarf nazar idelim	صباح شریفكز خیر اولسون دوستم، عغو ایدرسكز بو كون مزاجمی اتو كورەمیورم؛ كزمكە كیتمدن صرف نظار ایدەلم.

Pagina 111

Desidero che la vostra salute vada di bene in meglio	sihhatinisin berchemal olmasini arsu iderim	صحتكزك بركمال اولمسنی آرزو ایدرم.
Vi ringrazio molto	zat alinise cioc tescieccür iderim	ذات عالیكزە چوق تشكر ایدرم.
Arrivederci caro mio	insciallah jne ghioruscielim aissim	انشااللّە ینە كوریشەلم عزیزم.
Addio	Allaha emanet olasinis	اللهه امانت اولەسكز.
Buon passeggio amico	dostum güle güle ghidinis.	دوستم كولە كولە كیدیكز.
ESERCIZIO 20°	*Jrmingi talim*	یكرمنجی تعلیم
Il vostro fratello é un uomo assennato, ma la vostra sorella non ha giudizio	biraderinis bir akillu ademdir lachin hemscirenis ferasetli deghildir	برادریكز بر عقللو آدمدر لكن همشیرەكز فراستلی دكلدر.
Avete veduto l’amico di vostro padre?	pederimin dostunu ghiordinismi?	پدریمك دوستنی كوردیكزمی؟
Si l’ho veduto nel giardino del vestro	evet amugianisin baghcesinde ghiordum; sih-	اوت، عموجەكزك بغچەسندە

Pagina 112

zio; egli sta bene di salute	hati berchemaldir	كوردم؛ صحتی بركمالدر.
Vostra sorella ha dato un orologio a mio figlio	hemscirenis, ogluma bir saat hedie itmisc dir	همشیرەكز، اوغلمە بر ساعت هدیە ]ایتم[شدر.
Com’é bello que’llorologio?	nasil, güzel bir saatmidir?	]نص[ل، كوزل بر ساعتمیدر؟
Si signore; é molto bello	evet effendim; cioc güzel dir	اوت افندم؛ چوق كوزلدر.
Quanto l’ha costa?	cacia satun almisc dir? (catc gruscia)	]قا[چە صاتون آلمشدر؟ (قاچ ]غ[روشە)
Se la memoria non mi tradisce; mi pare dieci lire turche	aklimda deghil, zan idersem on aded Osmanli lirasina olmali	]عقلم[دە دكل، ظن ایدرایسەم اون عدد عثمانلی لیراسنە اولملی.
Di che metallo è egli?	canghi madendendir?	]قن[غی معدندندر؟
Di oro	altun dir	]آ[لتوندر.
Di qual fabbrica?	canghi fabricanin?	]ق[نغی فابریقەنك؟
Inglese e per servirla	Inglis mamulatindan	]انكل[یز معمولاتندن.
Appunto per questo costa tanto	anin iciün bu cadar bahali dir	]آ[نكیچون بو قدر بهالیدر.
Si signore	evet effendim	]او[ت افندم.

Pagina 113

ESERCIZIO 21°	Jrmibiringi talim	یكرمی برنجی تعلیم
Voglio dare il mio bastone in regalo al vostro fratello	bastonimi biraderine hedie itmech istiorum	باستونیمی برادریكزە هدیە ایتمك ایستیورم.
Ma [e]gli è in giardi[no]	lachin chendisi baghecededir	لكن كندیسی باغچەدە در.
[Be]ne, quando verrà gli[e]lo darò	pechi, ghelegeghi vakitde tacdim iderim	پكی، كلەجكی وقتدە تقدیم ایدرم.
Avete voi ricevuto la sua lettera?	mechtubini aldinismi?	مكتوبنی آلدیكزمی؟
Si signore; l’ho ricevuta stamane	evet effendim, sabahlain aldim	اوت افندم، صباحلین آلدم.
ESERCIZIO 22°	*Jirmiikingi talim*	یكرمی ایكنجی تعلیم
Vostro padre ha giardino?	pederinisin baghcesi varmidir?	پدریكزك باغچەسی وار میدر؟
Si signore, l’ha	evet effendsm vardir	اوت افندم، واردر
[È] grande questo giardino?	o baghce beükmidir?	او باغچە بیكمیدر؟

Pagina 114

Si signore; é più grande del giardino del vostro vicino	evet effendim; pederimin baghcesi comsciunusinchindan ziade beükdir	اوت افندم؛ پدرمك باغچەسی قومشوكنككندن زیادە بیوكدر.
Il vostro zio è partito?	dajnis azimet itdimi?	داییكز عزیمت ایتدیمی؟
No signore, egli partirà l’altra settimana, perché aspetta il vapore	hair effendim, ghelegek hafta azimet idegek, ciünchi vapori behleior	خیر افندم، كلەجك هفتە عزیمت ایدەجك، چونكە واپورو بكلیور.
Il frutto è dolce?	meiva tatlimidir?	میوە طاتلیمیدر؟
Si, egli è molto dolce	evet, o cioc tatlidir	اوت، او چوق طاتلیدر
Questa è una bella ragazza	bu bir güzel kisdir	بو بر كوزل قزدر.
No signore, essa non è tanto bella	hair effendim, olcadar güzel deghildir	خیر افندم، اولقدر كوزل دكلدر.
Qual frutto avete mangiato?	hanghi meivaji iedinis?	هانكی میوەیی ییدیكز؟
Io ho mangiato delle mele	elma iedim	الما ییدم.
Buon digestione e buon prò	afiet ve scifalar olsun	عافیت و شفالر اولسون.

Pagina 115

ESERCIZIO 23°	Jrmiuciüngi talim	یكرمی اوچنجی تعلیم
Siete voi l’italiano che noi aspettiamo?	bechledighimis italianli sismisinis?	بكلەدیكمز اتالیانلی سزمیسكز؟
Son io	benim	بنایم.
Il fratello di Ahmed é molto ammalato	Ahmedin braderi pek hasta dir	احمدك برادری پك خستەدر.
Da quanto tempo é ammalato?	ne vakitden beru hastadir?	نوقتدنبو خستەدر
Da sei mesi	alti aidan beru	آلتی آیدنبرو
Anche la mia sorella é ammalata	benim hemscirem bile hasta dir	بنم همشیرەم بیلە خستە در.
Cosa é la sua malattia?	anin hastalighi nedir?	آنك خستەلغی ندر؟
La sua malattia é febbre	isitma hastalighidir	ایصتمە خستەلغیدر.
Spero in Dio che passerà	ghecer insiallah, (allah scifalik virsun)	كچر انشااللّه (اللّه شفالق ویرسون)
Vi ringrazio molto	tescieccür iderim	تشكر ایدرم.
ESERCIZIO 24°	*Jrmidordingi talim*	یكرمیدردنجی تعلیم
Andrete voi a Costantinopoli?	Stambula ghidegekmisinis?	استانبولە كیدەجكمیسكز؟

Pagina 116

Si signore, io anderò a Costantinopoli	evet effendim, Stambula ghidegeghim	اوت افندم، استانبولە كیدەجكم.
Amate la vostra patria?	vataninisi severmisinis?	وطنكزی سورمیسكز؟
Si signore, l’amo molto	evet effendim cioc severim	اوت افندم، چوق سورم.
Qual’é la vostra patria?	vataninis neresidir?	وطنكز نرەسیدر؟
La mia patria é Costantinopoli	vatani asliem Stambul dir	وطن اصلیەم استانبولدر.
Avete parenti in patria?	vataninisda acrabanis varmi dir?	وطنكزدە اقرباكز وارمیدر؟
Si signore	evet effendim	اوت افندم.
Chi sono?	chimler dir?	كیملردر؟
Sono zio e zia, cugino e cugina, il padre di mio padre	amugja ve hala, amugia zade ve halazade ve pederimin pederi (babamin babasi)	عموجا و خاله، عموحە ذادە و خالە ذادە و پدرمك پدری (بابامك باباسی).
Come vi chiamate il padre di vostro padre?	pederinisin pederine ne tesmie idersinis (babanisin babasina)	پدریكزك پدرینە نە تسمیە ایدرسكز؟ (باباكزك باباسنە).
Io lo chiamo nonno	beük peder tesmie iderim (beük baba)	بیوك پدر تسمیە ایدرم (بیوك بابا).
Non avete nonna?	beük validenis iocmu-	بیوك والدەكز

Pagina 117

	dir? (beük ananis)	یجقمیدر؟ (بیوك اناكز).
Si signore, l’ho	evet effendim vardir	اوت افندم، واردر.
ESERCIZIO 25°	Jrmibescingi talim	یكرمی بشنجی تعلیم
Piace a voi il caffé?	cahvej severmisinis?	قهوەیی سورمیكز؟
No signore, mi piace il té	hair effendim, ciaj severim	خیر افندم؛ چایی سورم.
Che avete voi là?	orada nenis var?	اورادە نەكز وار؟
Io ho un fazzoletto	benim bir mendilim var	بنم بر مندیلم وار.
È il vostro fazzoletto?	sisinde bir mendilinis varmi?	سزكدە مندیلكز وارمی؟
Come, io non ho fazzoletto forse?	nasil; mendilim ioc midir?	نصل؛ مندیلم یوقمیدر؟
Perché io da molto tempo non ve l’ho veduto	zira ciocdan beru sisde ghiormedim	زیرا، چوقدنبرو سزدە كورمدم.
Ma ieri ne ho comprato una dozzina	daha dün bir dusine satun aldim	دها دون بر دوزینە صاتون آلدم.

Pagina 118

ESERCIZIO 26°	Jirmialtingi talim	یكرمی التنجی تعلیم
Avete voi il vostro libro?	chitabinis varmidir?	كتابكز وارمیدر؟
Si signoro, io ho due libri	evet effendim; ichi chitabim var	اوت افندم، ایكی كتابم وار.
Avete voi comprato qualche cosa di buono?	ej bir sciei satnn aldinismi?	ایی بر شی صاتون آلدیكزمی؟
Si caro, ho comprato delle belle cose	evet asisim, ej scieiler satun aldim	اوت عزیزم، ایی شیلر صاتون آلدم.
Che cosa avete voi comprato?	ne satun aldinis?	نە صاتون آلدیكز؟
Io ho comprato un libro ed un lapis	bir chitab ve bir cursciün calem satun aldim	بر كتاب و بر قورشون قالم صاتون آلدم.
Avete degli amici?	dostlarinis varmi?	دوستلریكز وارمی؟
Si signore, ho qualche fedele amico	evet effendim, bir catc sadic dostlarim var	اوت افندم، بر قاچ صادق دوسلرم وار.
Avete ragione, perché l’amico é come un tesoro	haclisinis, ciünchi bir dost bir hasine degher	حقلیسكز، چونكە بر دوست بر خزینە دكر.

Pagina 119

Il vostro amico Zechi bey è partito per Gerusalemme?	dostunus Zechi bey Cudus scierife asimet itdimi?	دوستكز ذكی بك قدس شریفە عزیمت ایتدیمی؟
No, fratello, egli ancora non é partito	hair brader, o daha asimet itmedi	خیر برادر، او دها عزیمت ایتمدی.
Allora quando partirà egli?	oile ise nevakit asimet idegechdir?	اویلە ایسە نوقت یزیمت ایدەجكدر؟
Non so, caro amico, forse venerdi	bilemeiorum, asisim, ihtimal giüma guni	بیلەمیورم، عزیزم، احتمال جمعە كونی.
Quando gli scrivete vi prego di salutarmelo	mectub iasdighinis vakit lutfen chendisine selam mahsusimi ars itmenisi rigia iderim	مكتوب یازدیغكز وقت لطفاً كندیسنە سلام مخصوصی عرض ایتمكزی رجا ایدرم.
Volontieri	basc üstüne	باش اوستنە.
Grazie tanto, caro	ziadesile tescieccür iderim, asisim	زیادەسیلە تشكر ایدرم، عزیزم.
ESERCIZIO 27°	Jrmiiedingi talim	یكرمی یدنجی تعلیم
Avete voi buon sciroppo?	eju scierbetinis varmi?	ایو شربتكز وارمی؟
Si signore, io ho un buon sciroppo	evet effendim, eju scierbetim var	اوت افندم، ایو شربتم وار.
Quando piastre co-	occasini catc gruscia	اوقەسنی قاچ

Pagina 120

sta l’oca?	viriorsinis?	]غر[وشە ویریورسكز؟
Quante oche ne volete?	catc occa istersinis?	]قاچ[ اوقە ایسترسكز؟
Io ne voglio tre oche	ütc occa cadar isterim	]اوچ[ اوقە قدر ]ایس[ترم.
Bene un’ oca costa otto piastre, perché e molto buono	pechi effendim; occasi sechis gruscia dir, ciünchi cioc ejsidir	]پكی[ افندم، اوقەسی سكز غروشە در، چونكە چوق ایوسیدر.
E molto caro! gli altri lo vendono a meno prezzo	o pech bahali! basccalari ehven fiatle furuht idiorlar	]او[ پك بهالی! بشقەلری اهون فیئاتلە فروخت ایدیورلر.
Ma ogni bottega non vende come me	facat basca dükkianlarda benim ghibi ejusini satmaiorlar	فقط، بشقە دكانلردە بنم ]كبی[ ایوسنی صاتمیورلر.
E perché?	niciün?	نیچون؟
Perché vendono sciroppo non tanto buono	eju scirup satmaiorlar onun iciün	]ایو[ شروب صاتمیورلر اونكچون.
O! questo é troppo caro!	o! pech cioc bahali!	او! پك چوق بهالی!
Basta, che qualità volete?	artik ieter, hanghi nevj scirubdan istersinis?	]ار[تق یتر، هانكی نوع شروبدن ایسترسكز؟
Io voglio sciroppo di miele	elma scriubi isterim	]ال[ما شروبی ایسترم.

Pagina 121

Aspettatemi che lo [p]orterò ora	scimdi ghetiregeghim biras bechleinis	شمدی كتورەجكم، براز بكلیكز.
[Pre]sto	ciapuk olunus	چابق اولكز.
Eccolo pronto; quanto [ne] volete?	iscte hasir; ne mikdar istersinis	ایشتە حاضر؛ نە مقدار ایسترسكز؟
Non vi ho detto tre [o]che?	ütc occa demedimmi?	اوچ اوقە دیمدیمی؟
Si, l’ho dimenticato, scusatemi	evet, hatrimdan cikmisc afv idersinis	اوت، خاطرمدن چیقمش، عفو ایدرسكز.
ESERCIZIO 28°	*Jrmisekisingi talim*	یكرمرسكزنجی تعلیم
Avete voi abbastanza moneta?	mikdar chiafi akcenis varmi?	مقدار كافی آقچەكز وارمی؟
Si signore, ne ho abbastanza	evet effendim, mikdar chiafi param var	اوت افندم، مقدار كفایە غارەم وار.
Che volete comprare di più?	ne satun almac istiorsun?	نە صاتون آلمق ایستیورسكز؟
Io voglio comprare il té; quanto costa l’oca?	ciai satun almac isterim, occasi cacia dir?	چای صاتون آلمق ایسترم، اوقەسی قاچەدر؟
L’oca costa trenta piastre	occasi otus gruscia	اوقەسی اوتوز غروشە.

Pagina 122

Io lo trovo troppo caro	ben bunu bahali buliorum (pek bahali dir)	بن بونی بهالی بولیورم (پك بهالیدر).
Come? caro? é a buon mercato	nasil? bahalimi? bu pech ugius dir	نصل؟ بهالیمی بو پك اوجوزدر.
Ma é di buona qualità?	facat ej nevidenmi?	فقط ایو نوعندنمی؟
Si signore, é buono e a poco prezzo	evet effendim, ala ve fietide ehven	اوت افنمدم، ایلا؛ و فئیاتیدە اهون.
Avete voi comprato lo zucchero?	sciecher satun aldinismi?	شكر صاتون آلدیكزمی؟
No signore, lo comprerò, perché oggi nou sono andato al mercato	hair effendim, daha satun alagiaghim, ciünchi bu gün ciarsciuia ghidemedim	خیر افندم؛ دها صاتون آلەجغم؛ چارشویه كیدەمدم.
Quando andrete, che cosa comprerete?	ghidegeghinis vakit ne satun alagiacsinis!	كیدەجككز وقت نە صاتون آلەجقسكز؟
Io comprerò dello zucchero, sabun, caffe, ma andrò domani, perché oggi non ho tempo	sciecher, sabun, cahve satun alagiaghim facat iarin ghidegeghim, zira bu gün vactim ioc dur	شكر، صابون، قهوە ساتون آلەجغم؛ فقط یارقط یارین كیدەجكلم زیرا بو كون وقتم یوقدر.
Vi prego di avvisarmi quando andere-	lutfen ghidegeghinis vakit bana haber	لطفاً كیدەجككز وقت بكا خبر

Pagina 123

te perché io comprerò un poco di carne	viridinisde bende biras et satun alagiaghim	ویریكزدە بندە نراز ات صاتون آلەجغم.
Bene caro	pechi asisim	پكی عزیزم.
Dunque arrivederci	oilese jne ghioriscebiliris	اویلە ایسە ینە كوریشەبیلورز.
Addio	Allaha smarladik	اللهە اصمارلادق.
ESERCIZIO 29°	Jrmidocusingitalim	یكرمی طقوزنجی تعلیم
Ahmed hai venduto il nostro cavallo?	Ahmed barghirimisi satdinmi?	احمد باركریمزی صاتدنمی؟
Si signore, l’ho venduto a venti lire turche	evet effendim, jrmi aded osmanli lirasina satdim	اوت افندم. یكرمی عدد عثمانلی لیراسنە صاتدم.
Bravo! l’hai venduto bene	aferin! eiu satmiscin	آفرین! ايی صاتمش سن.
Perché l’avete voi venduto?	niciün satdinis?	نیچون صاتون صاتدیكز؟
Aveva bisogno di danaro, per questo l’ho venduto	paraia ihtiagim oldighiciün ani satdim	پارایە احتیاجم اولدیغیچون آنی صاتدم.
Io l’amava molto	bendedis ani cioc seviordim	بندەكز آنی چوق سویور ایدم.
Non fa niente dopo ne	beis ioc sora bascca	بأس یوق صكرە

Pagina 124

comprerò un’altro migliore	bir alasini satun alurum	بشقە بر اعلاسنی صاتون آلورم.
Bene signore	pechi effendim	پكی افندم.
ESERCIZIO 30°	*Otusungi talim*	اوتوزنجی تعلیم
Che avete voi a fare?	ne iscinis var?	نە ایشكز وار؟
Io non ho da fare nulla	hitc bir icsim ioc	هیچ بر ایشم یوق.
Avete scritto il vostro tema?	taliminisi iacdinismi?	تعلیمكزی یازدیكز می؟
Ancora l’ho da comporre	ani daha terchib itmekdeim	آنی دها تركیب ایتمكدەیم.
E il vostro fratello che ha egli da fare?	braderinisin ne isci var?	برادریكزك نە ایشی وار؟
Egli ha solamente una lettera da scrivere	jalinis iasagiac bir mechtubi var	یالكز یازەجق بر مكتوبی وار.
Dov è vostro zio?	amugian nerededir?	عموجەك نرەدەدر؟
Mio zio é andato in casa sua	amugian hanesine ghitdi	عموجەم خانەسنە كتدی.

Pagina 125

ESERCIZIO 31°	Otusbiringi talim	اوتوزبرنجی تعلیم
Avete voi trovato il vostro anello?	jüsighinisi buldinismi?	یوزیككزی بولدیكزمی؟
Io l’ho ritrovato	ani jine buldum	آیی یبە بولدم.
Dove sono i miei stivaletti?	cismelerim nerededir?	چزمەلرم نرەدەدر؟
Li abbasso	asciaghdadir	آشاغیدەدر.
Avete preso la vostra lettera?	mechtubinisi aldinismi?	مكتوبكزی آلدیكز می؟
No, ancora non l’ho presa	hair daha almadim	خیر؛ دها آلمدم.
Volete donarmi qualche cosa ancora?	daha bir emrinis var mi?	دها بر امریكز وارمی؟
Io ho dimenticato il mio temperino	ciakimi unutdum	چاقیمی اونوتدم.
Dove l’avete dimenticato?	nerede unutdinis?	نرەدە اونوتدیكز؟
L’ho dimenticato nella mia camera; portatemelo	odamda unutdum; bana ghetirinis	اوطەمدە اونوتدم؛ بكا كتودیكز.
Ve lo porto adesso?	scimdi ghetüreimmi?	شمدی كتورەیمی؟
Sì	evet	اوت.
Bene signore	pechi effendim	پكی افندم.
Prendetemelo	alinis	آلكز.
Grazie	tesceccür iderim	تشكر ایدرم.

Pagina 126

ESERCIZIO 32°	Otusikingi talim	اوتوز ایكنجی تعلیم
Chi cercate voi?	chimi araiorsinis?	كیمی آرایورسكز؟
Io cerco il mio caro compagno	asis refichimi araiorum	عزیز رفیقیمی آرایورم.
Chə ne volete voi fare?	ne iapagiacsinis?	نە یاپەجقسكز؟
Voglio parlare un poco con lui	aninla biras conuscmac isterim	آنكلە براز قونشمق ایسترم.
Cosa fate voi li?	orada ne iapiorsini?	اورادە نە یاپیورسكز؟
Io studio la mia lezione	dersime cialisciorum	درسمە چالیشیورم.
Di che tratta la vostra lezione?	dérsinis neden bahs idior?	درسكز نەدن بحش ایدیور؟
La mia lezione tratta di Geografia, Aritmetica e Geometria	dersim, giorafia, hisab ve hendeseden bahs idior	درسم، جغرافیا، حساب و هندسەدن بحش ایدییور.
Bravo! studiate dunque	aferin! oilese say gairet itmelisinis	آفرین! اویلەسە سعی و غیرت ایتملیسكز.
Fo quel che posso	elimden ghelhghi mertebe cialisciorum	المدن كلدیكی مرتبە چالیشیورم.

Pagina 127

ESERCIZIO 33°	Otusuciünghi talim	اوتوزاوچنجی تعلیم
Dove andate?	nereie tescrif idiorsuniz?	نرەیە تشریف ایدیورسكز؟
Io vado al mercato	ciarscuia ghidiorum	چارشویە كیدیورم.
Donde venite?	nereden gheliorsunis?	نرەدن كلیورسكز؟
Jo vengo della scuola	mechtebden gheliorùm	مكتبدن كلیورم.
Per dove vi incamminate?	nereie asimet idiorsinis?	نرەیە عزیمت ایدیورسكز؟
Jo vado a casa	eve ghidiorum	اوە كیدیورم.
Non andate tanto presto e non correte	o cadar ciabuc ghitmeinis (coscmainis)	اولقدر چابق كیتمەیكز (قوشمەیكز)
Jo non corro, ma cammino presto; perché andrò al sartore	coscmaiorum, facat siratli iüriorum ciünchi terzie ghideghim	قوشمیورم، فقط سرعتلی یوریورم چونكە ترزی یە كیدەجكم.
Bene, addio	bechi, allaha smarladik	پكی اللهە اصمارلادق.

Pagina 128

ESERCIZIO 34°	Otusdordingi talim	اوتوزدردنجی تعلیم
Salite sopra siguore	effendi iucari cikinis	افندی یوقارو چیقیكز.
Il padrone è in casa?	hane sahibi evdemidir?	خانە صاحبی اودەمیدر؟
Si signore, egli è in casa	evet effendim, evdedir	اوت افندم، اودەدر.
Riceva oggi in sua casa il signore?	effendi bugün hanesine cabul idiormy	افندی بوكون خانەسنە قبول ایدییورمی؟
Si signore, egli riceve oggi in sua casa favorisca in sala	evet effendim bugün hanesine cabul idior buiurinis saluna	اوت افندم، بوكون خانەسنە قبول ایدییور بیوریكز صالونە
Buon giorno signore	sabah scierifinis hair olsun effendim	صباح شریفلریكز خیر اولسون افندم.
Ben venuto amico	hosc gheldinis dostum	خوش كلدیكز دوستم.
Come sta lei?	nasilsinis?	نصلسكز؟
Sto bene, grazie a Dio	scücür sihhatim eiogiadir	شكر صحتم ایوجەدر.
E lei ...?	zat alinis…?	ذات عالیكز...؟

Pagina 129

[Bene]	eiojm	ایویم.
[Quan]do uscirete voi [fuor]i?	nevakit disciaruia cicagiacsinis?	نوقت طیشارویە چیقاجقسكز؟
[Io] uscirò alle otto	saat sekisde cicagiaghim	ساعت سكزدە چیقاجغم.
[C]he ora è adesso?	scimdi saat catcdir?	شمدی ساعت قاچدر؟
Egli è tardi, sono le sette e mezzo	vaket ghetcdir, saat iedi buciuk	وقت كچدر، ساعت یدی بچق.
[A]vete voi veduto il signor Ibrahim Sami	Ibrahim Sami effendij ghiordinismj?	ابراهیم سامی افندی یی كوردیكزمی؟
[S]i signore l’ho visto in Teatro	evet effendi, ani tiatruda ghiordum	اوت افندم، آیی تیاترودە كوردم؟
[C]os[a] faceva egli in [teat]ro?	tiatruda ne iapiordj?	تیاترودە نە یاپیورایدی؟
[Si di]vertiva a guar[dar]e	tamascia iderek eghleniordi	تماشا ایدرك اكانیوردی.
[E] voi! non siete an[dat]o?	ja! sis ghitmedinismi?	یا! سز كیمدیكزمی؟
[An]che io sono andato [a]l ballo	bende baluia ghitdim	بندە بالویە كتدم.

Pagina 130

ESERCIZIO 35°	Otubescingi talim	اوتوزبشنجی تعلیم
Fratello, avete voi veduto Il mio bastone?	brader, bastunimi gordinismj?	برادر، باستونمی كوردیكزمی؟
Si fratello, l’ho visto nella camera	evet brader, ani odada gordum	اوت برادرض آنی اوطەدە كوردم.
Pregovi portatemelo, perchè andrò al lavoro	lutfen bana gheturinis ciunchi iscime ghidegeghim rigia iderim	لطفاً بكا كتوریكز، چونكە ایشیمە كیدەجكم، رجا ایدرم.
Bene ve lo porto adesso	pechi ani sise scimdi ghetureim	پكی آنی سزە شمدی كتورەیم.
Avete ricevuto lettera in questa settimana?	bu hafta mektub aldinismj?	بو هفتە مكتوب آلدیكزمی؟
No signore, non ne ho ricevuto nessuna	hair effendim; hitc chimseden almadim	خیر افندم؛ هیچ بر كیمسەدن آالمادم.
Avete trovato il vostro orologio?	saatinisi buldinismj?	ساعتكزی بولدیكزمی؟
Si fratello, l’ho trovato	evet birader, ani buldum	اوت برادر، آنی بولدم.
Dove l’avete voi trovato?	ani nerede buldinis	آنی نرەدە بولدیكز؟

Pagina 131

Nel mio cofano	scandighimda	صندیغمدە.
La nostra sorella ha perduto il suo bel libro	hemsciremis bir güzel chitabini saj itdi	همشیرە مز بر كوزل كتابنی ضایع ایتدی.
Essa? quando l’ha perduto?	nevakit saj eiledi	نوقت ضایع ایلدی؟
Essa l’ha perduto avanti ieri, non l’avete veduto?	evelchi gün gaib itmise ani ghiormedinismj?	اولكی كون غائب ایتمش؛ آنی كورمدیكزمی؟
L’ho vislo da un arabo	ani bir arabda ghiordum	آنی بر عربدە كوردم.
Dove stava quest’arabo	o arab nerede sakin idi?	او عرب نرەدە ساكن ایدی؟
Nel Bazar…	pazarda	پازاردە.
ESERCIZIO 36°	*Otus altingi talim*	اویوز آلتنجی تعلیم
Signor Moretti dove è il vostro amico?	Moretti effendi dostunis nerededir?	مورتی افندی دوستكز مرەدەدر؟
Egli è a Costantinopoli	Stambuldadir	استانبولدەدر.
Dove abita egli?	nerede schian idior?	نرەدە ایسكان ایدیور؟
Egli abita in Pera	Beiolunda ischan idior	بك لوغاندە اسكان ایدیور.

Pagina 132

Ma quando è partito da qui?	buradan nevakit asimit itdi?	بورادن نوقت عزیمت ایتدی؟
Egli é partito l’anno passato	ghecen sene asimet itdi	كچن سنە عزیت ایتدی.
Quando verra egli?	nevakit ghelegech?	نوقت كلەجك؟
Forse verra dopo una settimana; perché la settimana passata mi ha scritto una lettera	bir hafta sohra ghelegeghini ghecen haftachi bir mektubinda bana isciar itdi	بر هفتە صكرە كلەجكنی كچن هفتە كی ور مكتوبندە بكا اشعار ایتدی.
ESERCIZIO 37°	Otus iedingi talim	اوتوزیدنجی تعلیم
Tevfik, come si chiama il vostro amico?	Tevfik, dostunisin ismi nedir?	توفیق، دوستكزك اسمی ندر؟
Egli chiamasi Nafis	Nafis tesmié olunur	نافذ تسمیە اولنور. خالەكزە نە تسمیە اولنور؟
Come si chiama la vostra zia?	halanisa né tesmié olunur?	خالەكزە نە تسمیە اولنر؟
Essa si chiama Nagié	Nagié tesmié olunur	ناجیە تسمیە اولنور.
E come si chiama il vostro padre	pederinisin ismi nedir?	پدریكزك اسمی ندر؟
Il mio padre si chiama Ahmed Latif	pederimin ismi Ahmed Latifdir	پدریمك اسمی اهمد لطیفدر.
Il vostro fratello	Braderinise ne tes-	برادریكزە نە تسمتە

Pagina 133

come si chiama?	mié olunur?	اولنور؟
Si chiama Mahmud	Mahmoud tesmié oldunur	محمود تسمیە اولنور.
ESERCIZIO 38°	Otussekisingi talim	اوتوزسكزنجی تعلیم
Guardate che bel cavallo	bakisinis ne güsel barghir	باقیكز نە كوزل باركیر.
Si è molto bello	evet cioc güseldir	اوت چوق كززلدر.
Chi l’ha comprato?	ani chim satun aldi?	آنی كیم صاتون آلدی؟
L’ha comprato il mio fratello signor Hamid	ani braderim Hamid effendi satun aldi	آنی برادرم حمید افندی صاتون آلدی.
Questo cavallo è grande più degli altri	bu barghir bascicalarina nisbetén ziade beükdir	بو باركیر بشقەلرینە نسبةً زتادە بیوكدر.
Si signore egli è grande e anche più alto	evet effendim o ziade beük ve hemde ziade iüksekdir	اوت افندم؛ او زیادە بیوك همدە پك زیادە یوكسكدر.
Avete voi comprato un agnello per mio cugino?	daijzadem iciün bir cusu satun aldinis mi?	دایی زادەم ایچون برقوزی صاتون آلدیكزمت؟
No signore; perché non ne ho trovato dei belli	hair effendim; ciunchi güsellerinden bulamadim	خیر افندم؛ چونكە كوزللرندن بولەمدم.

Pagina 134

ESERCIZIO 39°	Otusdocusingitalim	اوتوزطقزنجی تعلیم
Il vostro fratello ha ragione, ma vostra sorella ha torto	braderinis haclidir lachin hemscierinis hacsisdir	برادریكز حقلیدر لكن همشیرەكز حقسزدر.
Dove avete veduto la mia sorella?	hemschiremi nerede ghiordinis?	همشیرەمی نرەدە كوردیكز؟
L’ho veduta nel giardino di mio zio	amugiamin baghcesinde ghiordum	عموجەمك باغچەسندە كوردم.
Avete voi due o tre sorelle?	ichimi iocsa ütcmi hemscirenis var?	ایكیمی یوخسە اوچمی همشیرەكز وار؟
Io ho due sorelle ed un fratello	ichi hemscire ile bir beraderim var	ایكی همشیرە ایلە بر برادرم وار.
Il vostro zio, quanti giardini ha?	amugianisin catc baghcesi vardir?	عموجاكزك قاچ باغچەسی واردر؟
Egli ha due giardini, ma sono grandi	ichi baghcesi olub facat anlar beükdirler	زیكی باغچەسی اولوب فقط آنلر بیوكدرلر.
Il vostro cane quanti cagnolini ha?	chiopeghinisin catc iavrusi vardir?	كوپككزك قاچ یاوریسی واردر؟
Il nostro cane ha quattro cagnolini	chiopeghimisin dort iavrisi vardir	كوپكمزك درت یاوریسی واردر.
Le mie penne sono più buone delle vostre	calemlerim sisinchinden daha ala dir	قالملرم سزككندن دها اعلادر.

Pagina 135

Anche la mia é di avorio	benimchi dahi fil discinden mamuldir	بنمكی دخی فیلدیشندن معمولدر.
ESERCIZIO 40°	Kirkingi talim	قرقنجی تعلیم
Avete cercato la vostra cugina?	halazadenisi aradinis mi?	خالەزادەكزی آرادیكزمی؟
Non l’ho cercata, ma io l’ho veduta	aramadim, facat ani ghiordum	آرامدم، فقط آنی كوردم.
Il mio nipote é più ammalato	braderim mahdumi ziade hasta dir	برادریمك مخدومی زیادە خستەدر.
I miei zii sono ricchi	enisctelerim zenghindirler	انشتەكرم زنكیندرلر.
Hai tu sonno?	uicun varmi?	اویقوك وارمی؟
No, solamente io ho fame e sete	hair, ialinis atc ve sususum	خیر، تالكز آج و صوسزم.
Allora va nella mia camera e prendi che sopra la tavola vi è un poco di pane e un poco di formaggio e dopo vieni a bere l’acqua qui	oilese odama ghit, masanin üserindebir parcià echmek ve bras peinir var alda ghel sohrada buradan su icérsin	اولە ایسە اوطەمە كیت، ماصەنك اوزرندە بر پارچە اكمك و براز پینر وار آلدە كل صكرە دە بورادان صو ایچرسك.
Grazie tanto caro	Tescecürden agisim. asisim	تشكردن عاخزمم عزیزم.

Pagina 136

ESERCIZIO 41°	Kirk biringi talim	قرق برنجی تعلیم
Sono grandeo piccolo?	beüchmijm ioksa güciükmijm?	بیوكمی یم یوخسە كوچكمی یم؟
Tu sei ancora piccolo	daha cüciüksin	دها كوچكسك.
Ho veduto il vostro fratello nel giardino del Pascià (Generale)	braderinisi pascianin baghcesindè ghiordim	برادریكزی پاشانك باغچەسندە كوردم.
Come é egli savio?	nasil uslimidir?	نصل اوصلومیدر؟
Si egli é molto buono	evet cioc akillidir	اوت، ثوق عقللیدر.
Siate fedeli o miei fanciulli	ei ciociuklarim sadic olunus	ای چوجقلرم صادق اولكز.
Si, noi saremo sempre fedeli	pechi, bis daima sadic olagiaghis	پكی، بز دائما صادق اولەجغز.
Siete voi il nostro amico?	dostumismisinis?	دوستمزمیسكز؟
Si, io sono il vostro fedele amico	evet, bis satinisin sadic dostlarindanis	اوت، بز ذاتكزك صادق دوستلرندەكز.
ESERCIZIO 42°	*Kirk ikingi talim*	قرق ایكنجی تعلیم
Il vostro tema é difficile?	talimiuis gütcmidir?	تعلیمكز كوچمیدر؟

Pagina 137

Non é tanto difficile	olcadar gütc deghildir	اوكقدر كوچ دكلدر.
Da chi avete voi ricevuto questo libro?	bu chitabi chimden aldinis?	بو كتابی كیمدن آكدیكز
L’ho ricevuto dal Signor Fuad	Fuad effendiden aldim	فوأد افندیدن آلدم.
Dove è egli adesso?	o zat nerededir?	اوذات نرەدەدر.
[Egl]i è nella camera di mio fratello	braderimin odasindadir	برادرمك اوطەسندەدر.
A chi avete mandato il vostro bastone?	bastoninisi chime ghionderdinis?	باستونكزی كیمە كوندردیكز؟
[L’h]o mandato a un povero ragazzo	bir fachir ciociuga ghionderdim	بر فقیر چوجغە كوندردم.
Quauti anni avete voi?	catc iascindasinis?	قاچ یاشندەسكز؟
Io ho diciannove anni	on docus iascindaim	اون طقوز یاشندەیم.
Il vostro cugino era ammalato?	daj zadenis hastami idi?	دایی زادەكز خسەمی ایدی؟
Si signore, egli fu malato per qualche giorno	evet effendim, bir catc günden beru hasta dir	اوت افندم، بر قاچ كوندنبرو خستە ایدی.
Dove andate voi amico?	nereie ghidiorsinis dostum?	نرەیە كیدیورسكز دوستم؟
Io vado alla Moschea	giamiscerife ghidiorum	جامعشرفە كیدیورم.

Pagina 138

ESERCIZIO 43°	Kirk utcingi talim	قرق اوچنجی تعلیم
Da dove venite voi?	nereden tescirif idiorsinis?	نرەدن تشریف ایدییورسكز؟
Io vengo dal giardino	baghceden gheliorum	باغچەدن كلیورم.
Dove siete stati oggi?	bugün nerede icamet eiledinis?	بوكون نرەدە اقامت اقامت ایلدیكز؟
Oggi siamo stati in campagna	bugün sahrada icamet eiledik	بوكون صحرادە اقامت ایلدك.
Questa è la vostra sorellina?	bu güciük hemscirenismidir?	بو كوچك، همشیرەكزمیدر؟
Si signore; essa è savia	evet effendim; o acullidir	اوت افندم؛ او عقللیدر.
Oh questa è la migliore fanciulla della città	a malum! o hanim kis sciehrin en musteidadindandir	آمغلوم! اوخانم قیز شهرك اك مستعدانندندر.
Grazie a Dio!	elhamdülillah!	الحمداللّە!
Perdonatemi signore quale sono i metalli principali?	afv idersinis effendim, macbul madenler canghilaridir?	عفو ایدرسكز افندم، مقبول معدنلر قنغیلریدر؟
I metalli principali sono l’oro, l’argento il ferro ed il platino	altun, gümüsc demir ve pilatina madenleridir	آلتون، كموش، تیمور و پلاتینا معدنلریدر.
E quale è il metallo più utile?	en faideli madenler ganghisidir?	اك فائدەلی معدنلر هانكیسیدر؟
Egli è il ferro	demirdir	تیموردر.

Pagina 139

ESERCIZIO 44°	Kirkdordingi talim	قرقدردنجی تعلیم
Avete voi un poco di pane? perché ho fame	carnim atc bras echmeghinis varmi?	قارنم آچ؛ براز اكمكیكز وارمی؟
Si signore io l’ho, prendete quel che volete	evet effendim, istedighinisden vardir, alinis	ابت افندم، ایستدیككزدن واردر؛ آلیكز.
Grazie, vi prego, datemi ancora un poco di formaggio?	tesceccür iderim, lutfen bendenise bras peinir dahi virirmisinis?	تشكر ایدرم، لطفاً بندەكزە براز پینر دخی دیررمیسكز؟
Prendetelo; volete voi anche zuppa?	alinis; ciorbada arzu idermisinis?	آلتكز؛ چوربادە آرزو ایدرمیسكز؟
Siete molto gentile, accetto	ziade lutufchiarsinis, cabul iderim	زیادە لطف كارسكز، قبول ایدرم.
Avete mangiato la vostra zuppa?	ciorbanisi iedinismi? (itcdinismi)?	چورباكزی یدیكزمی؟ (ایچدیكزمی)
Si l’ho mangiata	evet iedim (itcdim)	اوت یدم (ایچدم).
ESERCIZIO 45°	*Kirkbescingi talim*	قرقبشنجی تعلیم
Caro mio volete andare a Teatro	asisim tiatruia ghitmesini istermisinis?	عزیزم تیاترویە كتمسنی ایستیورمیسلز؟

Pagina 140

No signore, io anderò al concerto	hair effendim, cialghià ghidegeghim	خیر افندم، چالغی یە كیدەجكم.
A chi avete mandato le vostre ciliege?	chiraslarinisi ghime iolladinis?	كرازلریكزی كیمە یوللادیكز؟
L’ho mandato alla figlia di vostro fratello	braderinisin kisina iolladim	برادریكزك قزینە یوللادم.
Desiderate voi insalata?	salata arsu idermisinis?	صلاته آرزو ایدرمیسكز؟
Si amico, con carne	evet dostum, et#ile	اوت دوستم، اتلە.
Ho mangiato questa sera un bel dolce	bu acsciam bir güsel tatli iedim	بو اقشام بر كوزل طاتلی ییدم.
Come, avete fame?	nasil? sis atcmisinis?	نصل؟ سز آچمیسكز؟
Io ho gran fame	cioc acim	چوق آچیم.
Ecco la vostra zuppa	iscte ciorbanis	ایشتە چورباكز.
Io non ho cucchiaio	caceighim ioc	قاشیغم یوق.
Eccone uno	iscte bir dane	ایشتە بردانە.
Io vi ringrazio	sise tesceeccür iderim	سزە تشكر ایدرم.
Essa non ha abbastanza sale	tusi pek as dir	طوزی پك آزدر.
Mettete il sale	biras tous coiünis	براز طوز قویكز.

Pagina 141

ESERCIZIO 46°	Kirkaltingi talim	قرق آلتنجی تعلیم
Dove andate dunque mio caro Salvatore?	asis Salvatnrum nereie ghidiorsinis?	عزیز سالواتورم نرەتە كیدیورسكز؟
Io vado a bagnarmi, volete voi venire con me?	jcanmaga ghidiorim, benim#ile beraber ghelmek istermisinis?	ییقانمغە كیدیورم، بنملە برابر كلمك ایسترمیسكز؟
Io non ho tempo; bisogna che alle due mi trovi in bottega	vactim ioc; saat ichide düccanda bulunmachlighim igiab idior	وقتم یوق؛ ساعت ایكیدە دكاندە بولنمقلغم ایجاب ایدییور.
Sapete nuotare caro	iüsmk biliormisinis?	یوزمك بیلیورمیسكز؟
Si caro amico, ma ancora non tanto bene	evet asis dostum; lachin daha eio oghrenemedim	اوت عزیز دوستم؛ لكن دها ایو اوكرەنەمدم.
Dunque imparerete in quest’anno?	dimmechi bu sene oghrenegeksinis?	دیمككە بو سنە اوكرنەجكسكز؟
Si signore lo spero	evet effendim; ümid idiorum	اوت افندم امید ایدیورم.
ESERCIZIO 47°	*Kirk iedingi talim*	قرق یدنجی تعلیم
Non sei ancora più	biraderiden daha cuv-	برادرندن دها

Pagina 142

forte di tuo fratello?	vetli deghilmisin?	قوتلی دكلمیسك؟
Si, io vinco mio fratello	evet, biraderime galib gheliorum	اوت، برادرمە غالب كلیورم.
Bravo? esercitati sempre nella tua forza	aferin! daima idman talimi itmelisinis	آفرین! دائما ادمان تعلیمی ایتملیسكز.
Metterò in pratica il vostro consiglio	nasihatinisi tutagiaghim (amel idegeghim)	نصیحتكزی طوتەجغم (عمل ایدەجكم).
Anche io sono più forte della mia sorella	hatta ben bile hemscerimden cuvvetlijm	حتی بن بیلە همشیرەمدن قوتلی یم.
Oh! vi mettete con una donna?	o! bir cadin ilemi?	او! بر قادین ایلەمی؟
Non sapete che esse non sono forti	cadinlarin cuvveti olamdighini bilmeiormisinis?	قادینلرك قوتی اولمدیغنی بیلمیورمیسكز؟
Si, avete ragione	evet, haclisinis	اوت، حقلیسكز.
ESERCIZIO 48°	Kirksekisingi talim	قرق سكزنجی تعلیم
Siete pronto amico?	hasirmisinis dostum?	حاضرمیسكز دوستم؟
Io non trovo il mio bastone	bastonumi bulamaiorum	باستونمی بولەمیورم.

Pagina 143

Credo che l’ho veduto in sala da pranzo	ani iemek odasinda ghiordum zan idiorum	آنی یمك اوطەسندە كوردم ظن ایدییورم.
Io vado a cercarlo	ghidub araiagiaghim	كیدوب آرەجغم.
Bisogna trovarlo	bulmac elsemdir	بولمق الزمدر.
Ebbene, ora vado e lo trovo	pechi, scimdi bulmaga ghidiorum	پكی، شمدی بولمغە كیدیورم.
Il nodo della tua cravatta non è ben fatto	boiun baghin ilmighi eio iapilmamisc (olmamise)	بیون باغك ایلمیكی ایو یاپیلمامش (اولمامش).
Io non so farlo meglio	olcadar eio iapmasini bilemeiorum	اولقدر ایو یاپمسنی بیلەمیورم.
I cordioncini delle tue scarpe sono sciolti	conduralarin baghi ciosilmise	قوندرەلرك باغی چوزلمش.
Fatemi piacere legateli voi?	lutfen anleri baghlarmisinis?	لطفاً انلر باغلرمیسكز؟
ESERCIZIO 49°	*Kirkdocusingitalim*	قرقطقزنجی تعلیم
Avete voi fatto già colazione?	cahvé alti itdinismi?	قهوە آلتی ایتدیكزمی؟
Non ancora	daha itmedim	دها ایتمدم.
Volete fare colazione con me?	benimle cahvéalti idermisinis?	بنملە قهوە آلتی ایدرمیسكز؟
Accetto, grazie tante	maettescecceür cabul iderim	مع التشكر قبول ایدرم.

Pagina 144

Prendete voi tè o caffé?	ciaimi iocsa cahvemi icersinis?	چایمی یوخسە قهوەمی ایچرسكز؟
Io preferisco il té	ciaj tergih iderim	چایی ترجیح ایدرم.
Come trovate il té	ciaj nasil buliorsinis? (nasildir)?	چایی نصل بولیورسكز؟ (نصلدر)؟
Egli è ottimo	pek aladir	پك اعلادر.
Vi è abbastanza zucchero?	scecheri chiafimi?	شكری كافیمی؟
Egli è come io l’amo	tam, sevdighim ghibi (istedghimden ala)	تام، سودیكم كبی (ایستەدیكمدن اعلا)
ESERCIZIO 50°	*Ellingi talim*	اللنجی تعلیم
Sadik chi è là?	Sadik chimdir o?	صادق كیمدر او؟
Un uomo e una donna	bir erchek ve bir cadin	بر اركك و بر قادین.
Sono quelli giù venuti l’altra volta?	bunlar evvelge buraia gheldilermi?	بونلر اولجە بورایە كلدیلرمی؟
No, mio amico	hair, dstum	خیر، دوستم.
Li conoscete voi?	anlari tanirmisinis?	آنلری طانیرمیسكز؟
No	hair	خیر.
Dove sono loro?	nerede dirler?	نرەدەدرلر؟
Sono in sala che vi aspettono	salonda sisi bechleiorlar	صالوندە سزی بكلیورلر.

Pagina 145

Dunque vado a vederli	oilese anlari ghiormeghe ghideim	اویلە ایسە آنلری كورمكە كیدەیم.
Bene, andate	pechi, ghidinis	پكی، كیدیكز.
ESERCIZIO 51°	*Elli biringi talim*	اللی برنجی تعلیم
[Il] signor Osman è [s]tudioso?	Osman effendi cialiscanmidir?	عثمان افندی چالشقانمیدر؟
[Si,] lui è molto stu[d]ioso ma il suo fratello è molto pigro	evet, o cioc cialiscandir, facat biraderi cioc tembeldir (cialiscican degildir)	اوت، او چوق چالشقاندر، فقط برادری چوق تنبلدر (چالشقان دكلدر)
[L]a mia sorellina ha un vestito bianco	cüciük himsciremin bir beias fistani vardir	كوچك همشیرەمك بر بیاض فستانی واردر.
[Io] ho un abito azzur[r]o (bleu)	benimde bir maj elbisem var	بنمدە بر مائی البسەم وار.
[Il] signore Mahmud [h]a preso la sua carta?	Mahmnd effendi chiaghidi ahs itdimi?	محمود افندی كاغدینی اخذ ایتدیمی؟ (آلدیمی)
[N]on l’ho veduto, forse egli l’avrà presa	ghiormedim ihtimal almisc olagiac	كورمدم، احتمال آلمش اولەجق.
[Q]uesto abito è più bello	bu elbise cioc güseldir	بو البسە چوق كوزلدر.
[Si] signore	evet effendim	اوت افندم.

Pagina 146

ESERCIZIO 52°	Elli ichingi talim	اللی ایكنجی تعلیم
Vi prego datemi un bicchiere d’acqua fresca e una tazza di caffé	lutfen bana bir bardac souk su ile bir fingian cahve virinis	لطفاً بكا بر برداق صغوق صو ایلە بر فنجان قهوە ویریكز.
Bene signore	pechi effendim	پكی افندم.
Prendete ecco la tazza di caffé e l’acqua	iscte bir fingian cahve ile su, alinis	ایشتە بر فنجان قهوە ایلە صو، آلكز.
Vi ringrazio molto	ziadsile tescieccür olunur	زیادەسیلە تشكر اولنور.
Niente ho fatto il mio dovere	estaghfrullah vagibej zimmetimdir	استغفراللّه، واجبﮥ ذمتمدر.
Ho veduto una città d’Italia che era molto antica	Italiada bir scehir ghiordum; pek cioc asari aticalarai var idi	ایتالیادە بر شهر كوردم؛ پك چوق آثار عتیقەلری وار ایدی.
Come chiamasi quella città?	o scehre ne tesmiè olunur?	او شهرە بە تسمیە اولنور؟
Essa si chiama Roma	Roma tesmié olunur	روما تسمیە اولنور.
Come si chiama il re d’Italia?	Italia cralinin ismi nedir?	ایتالیا قرالنك اسمی نەدە؟

Pagina 147

Il re d’Italia chiamasi S. M. Umberto primo	Italia cralinin ismi hascmetlu biringi Umberto tesmié olunur	ایتالیا قرالنك اسمی حشمتلو برنجی هومپرتو تسمیە اولنور.
ESERCIZIO 53°	*Elli utcingi talim*	اللی اوچنجی تعلیم
Sapete parlare la lingua ottomana?	Osmanli lisanini bilurmisinis (osmanligia tekellum idebilürmisinis?	یثمانلی لساننی بیلورمیسكز؟ (عثمانلیجە تكلم ایدەبیلورمیسكز)؟
Si signore, la so parlare, perché e la lingua patria ed anche so la lingua araba	evet effendim bilürum (conusürum) ciünchi vatan lisani ve arabgiada bilürim	اوت افندم، بیلورم چونكە وطن لسانی و عربجە دخی بیلورم.
Sapete parlare voi la lingua Italiana?	italian lisanini bilurmisinis? (Italiangia bilürmisinis)	ایتالیان لساننی بیلورمیسكز؟ (ایتالیانجە بیلور میسكز)
Si, io la so parlare	evet, ben conusciabilürim	اوت، بن قونوشەبیلورم.
Anche io la so parlare un poco	Bendenis bile bras conuscia bilürim	بندەكز بیلە براز قونوشەبیلورم.

Pagina 148

ESERCIZIO 54°	Elli dordingi talim	اللی دردنجی تعلیم
Quando uscirete voi fuori?	disciaruia nevakit cicagiacsinis?	طیشارویە نوقت چیقاجقسكز؟
Io uscirò alle sei	saat altide cicagiaghim	ساعت آلتیدە چیقاجغم.
E dove volete andare alle sei?	saat altide nereie tescrif idegeksinis?	ساعت آلتیدە نرەیە تشریف ایدەجكسكز؟
Andrò a teatro	tiatruia ghideghim	تیاترویە كیدەجكم.
Allora anch’io verrò; pregovi aspettatemi che andremo insieme	bende ghelurim; lutfen bekleinde birlikde ghidelim	بندە كلورم لطفاً؛ بكلەیكدە برلكدە كیدەلم.
Bene signore vi aspetto	pechi effendim; behlerim	پكی افندم بكلرم.
Dunque andremo alle cinque e mezza	oilese saat bese bugucda ghideris	اویلەایسە ساعت بش بچقدە كیدرز.
Si amico; arrivederla	evet dosum; ine ghioriscelim	ابت دوستم؛ ینە كوریشەلم.
ESERCIZIO 55°	*Ellibescingi talim*	اللیبشنجی تیلعم
Signor Saim, quale é la capitale della Turchia?	Saim effendi, memalik Osmanienin pajtahti neresidir?	صائم افندی، ممالك عثمانیەنك پایتختی نرەسیدر؟

Pagina 149

Costantinopoli è la capitale della Turchia	Memalik osmanien pajtahti Dersaadet dir (Stambul)	ممالك عثمانیەنك پایتختی درسغادتدر (استانبول)
Roma è la capitale d’Italia	Roma Italianin pajtahti dir	روما ایتالیانك پایتختیدر.
Quale è la capitale della Francia?	Fransanin pajtahti neresidir?	فرانسەنك پایتختی نرەسیدر؟
La capitale della Francia Parigi	Paris Fransanin pajtahtidir	پارس فرانسەنك پایتختیدر.
Quale è la capitale della Russia?	Rusianin pajtahti neresidir?	روسیانك پایتختی نرەسیدر؟
La capitale della Russia e Pietroburgo	Rusianin pajtahti Petresborg dir	روسیانك پایتختی پترسبورغدر.
Berlino è la capitale della Germania	Alamania hukumeti mutteficasinin pajtahti Berlindir	آلمانیا حكومات متفتەسنك پایتختی برلیندر.
Londra è la capitale dell’Inghilterra	Londra Inghilterrnin pajtahti dir	لوندرە انكلترەنك پایتختیدر.
Atene è la capitale della Grecia	Junanistanin pajtahti Atina dir	یونانستانك پایتختی آتنەدر.
Napoli una bella città d’Italia	Napoli Italianin bir güzel scehridir	ناپولی ایتالیانك بر كوزل شهریدر.
	***

Pagina 150

	(جمل حكمیه وضروب امثال)
	(Giümel hikmié ve drub emsal)
	FRASI E PROVERBI
Io credo che Dio esiste	genab allahin varlighina inanirim	جناب اللهك وارل]غ[نە اینانورم.
Voi avete degli affari importanti	muhim isclerinis var dir	مهم ایشلریكز وار در.
Noi abbiamo un buon cuore	eio calbe malichis	ایو قلبە مالكز.
Noi non abbiamo fanciulli cattivi	fena ciociuklarimis ioc dur	فنا چوجقلریمز یوقدر.
Il sole illumina tutto il mondo	günesc bütün düniaj tenvir ider	كونش بتون دنیایی تنویر ایدر.
Dopo la pioggia fa buon tempo	sabrin soni selamet dir	صبرك صوكی سلامتدر.
Non tutto quello che luce è oro	her parlaian altun deghildir	هر پارلیان آلتون دكلدر.

Pagina 151

Il vero amico è quello che ci dà buoni consigli	hakicaten dostumis bise eiu nasihet virendir	حقیقةً دوستمز بزە ایو نصتحر ویرندر.
Senza aria il fuoco si spegne	heva olmassa atesc soner	هوا اولمزسا آتش سونر.
I pesci non hanno né piedi, né ali	baliklarin ne aiaghi nede canadlari vardir	بالقلرك نە آیاغی و نەدە قنادلری وار در.
Utile è il ferro	demir faidelidir	تیمور فائدەلیدر.
Lo zucchero è dolce	scecher tatlidir	شكر طاتلیدر.
Le medicine per lo più sono amare	iladg larin ekserisi agidir	علاجلرك اكثریسی آجیدر.
Il Nilo è un fiume	Nil mübarek bir ciaidir	نیل مبارك بر چایدر.
Il cane è un animale fedele e il gatto è infedele	chopek sadacatli bir haivandir chedi sadacatsisdir	كوپك صداقتلی بر حیواندر كدی صداقتسزدر.
Il leone è il re di tutti gli animali	arslan bütün haivanatin scegiidir	آرسلان نتون حیواناتك شجیعیدر.
Candia è un isola del mar Mediterraneo	ghirid bahrisefidin bir adasidir	كرید بحرسفیدك بر آطەسیدر.
Costantinopoli è città commerciale	Stambul tigiaret scehridir	استانبول تجارت شهریدر.
Costantinopoli è una città bella	hakicatén Stambul güsel bir scehirdir	حقیقةً استانبول كوزل بر شهردر.

Pagina 152

I buoni scolari amano lo studio	eiu sciakirdan cialismaghi severler	ایو شاكردان چالشمغی سورلر.
Il merito è modesto	liacat tevazuh ile caimdir	لیاقت تواضع ایلە قائمدر.
L’uomo avaro è un essere infelice	tamahcar adem bedbahtdir	طمعكار آدم بدبختدر.
L’uomo costante nei suoi principi gode la stima della gente onesta	chendi meslechinde sabit olan adem erbab iffet nesdinde hurmet ve riaiete nail ve mashar olour	كندی مسلكندە ثابت اولان آدم ارباب عفت نزدندە حرمت ورعایتە نائل ومظهر اولور.
Io sono al vestro servizio	hismetinise hasirim	خدمتكزە حاضرم.
La virtù è preferibile alle ricchezze ma queste sono sovente preferite ad essa	fasilet servet müraggiahdir; halbuki servet ekseria ana tergih olunur	فضیلت ثروتە مرجحدر؛ حالبوكە ثروت اكثریا آكا ترجیح ایدلمشدر.
Dio è giusto e onnipotente	genab hac adil ve her scié cadirdir	«جناب حق» عادل وهە شیئە قادردر.
Mentire è brutta azione	jalan soilemek cirkin bir scei dir	یالان سویلمك چوركین بر شیدر.
Il lavoro è un tesoro	cialiscmac bir hasine dir	چالشمق بر خزینەدر.
Dio è misericordioso	allah kerimdir	«اللّه» كریمدر.
Il sole è luminoso	günesc ziadardir	كونش ضیادار در.
La terra gira	kurresi ars devr eiler	كرەء آرض دور ایلر.

Pagina 153

La cattiva coscienza non è mai tranquilla	bir vidgdan cabih asla musterih deghildir	بر وجدان قبیح أصلا مستریح دكلدر.
La gloria dell’uomo consiste nella virtù	insanin scianu scerefi faziletden ibaretdir	انسانك شان وشرفی فضیلتدن عبارتدر.
Chi studia da piccolo da grande non soffrirà	cüciück iken cialiscian beiüklikde zahmet cekmes (evvelinden gütclik cekmeien sonunda mesciaccat ceker	كوچك ایكن چالشان بیوكلكدە زحمت چكمز. (اولندە كوجلك چكمیان صوكندە مشقت چكر).
Servire Dio é il più grande dei nostri doveri	genab hacca ibadet ve itaet vezaifimisin biringisidir	جناب حقە عبادت واطاعت وظائفمزك برنجیسیدر.
Io credo che la verità è preferibile a tutti i doni; l’uomo che non se ne cura si allontana dalla felicità	itikad iderimki fazilet bilgiümle servet ve emvale müraggiah dir andan inhiraf iden adem saadetden tebaud itmisc olur	ایتقاد ایدرمكە فضیلت بالجملە ثروت و اموالە مرجحدر. آندن انحراف ایدن آدم سعادتدن تباعد ایتمش اولور.
Meglio tardi che mai	hitc olmacdan ghetc olmasi eiodir (evladir)	هیچ اولمقدن كچ اولمسی ایودر (اولادر).
[L’]errore è la notte dello spirito	nisian fikrin ghegesidir	نسیان فكرك كیجەسیدر.

Pagina 154

L’uomo virtuoso affronta l’invidia	fasil olan adem hasedi tedgvis eilemes	فاضل اولان آدم حسدی تجویز ایلمز.
Gli uomini sono deboli	insanlar zaif#ul calbdir	انسسانلرضعیف القابدر.
Il merito e la virtù sono stimati e ricercati	liacat ve fazilet macbul ve mustahsen dir	لیاقت وفضیلت مقبول ومستحسندر.
A tutto vi è rimedio	egele ciare ioc dir	اجلە چارە یوقدر.
Quale piacere rivedere la Patria!	vatana avdet itmek mahsusieti mugib olur	وطنە عودت ایتمك محظوظیتی موجب اولور.
Di tutto l’educazione, quella che forma il buon cuore, è la più perfetta	calbe nesachet viren terbienin en mucchemmelidir	قلبە نزاكت ویرن تربیەنك اك مكملیدر.
Di tutte le donne vostra madre è quella che è la più delicata	cadinlarin en nasichi validenisdir	قادینلرك اك نازكی والدەكزدر.
L’ozio e l’orgoglio sono il padre di tutti i vizii	atalet ve techebbur her dürlu fenalighin valididir	عطالت وتكبر فنالغك والدیدر.
La pulizia del capo è la prima condizione della buona salute	nesafet benié sihhatin ber chemal olmasi iciün sciarti azamdir	نظافت بنیە صحتك بركمال اولمسی ایچون شرط اعظمدر.
La menzogna è	ahlac mesmumenin	اخلاق مذمومەنك

Pagina 155

più vergognosa di tutti i vizi	en fenasi ialandir	اك فناسی یالاندر.
Il cuore non invecchia mai	ghionül cogiamas	كوكل قوجەماز.
I buoni conti fanno i buoni amici	eio ademler eio dost peida iderler	ایو آدملر ایی دوست پیدا ایدرلر.
Ogni cosa a suo tempo	her scejn vacti vardir	هر شیئك وقتی واردر.
Un mestiere è un preservativo contro la miseria	bir san#at sefalete carsciu bir muhafisdir	بر صنعت سفالتە قارشو بر مخافظدر.
Il denaro che costa una lezione non è denaro perduto	tahsile sarf idilen para hitc bir vakir saj olmas	تخصیلە صرف ایدیلان پارە هیچ بر وقت ضایع اولمز.
Il conoscere l’uomo è un tesoro inesauribile	insnain malumati tüchenmes bir hasinedir	انسانك معلوماتی توكنمز بر خزینەدر.
Povertà non è vizio	fachirlik aib deghildir	فقیرلك عیب دكلدر.
La gente di onore conserva il secreto	namusli chimse sir saclar	ناموسلی كیمسە سر صاقلار.
Non v’è rosa senza spine	dichensis gül olmas	دیكنسز كل اولمز.
Fa il bene e gettalo al mare che se i pesci non lo sapranno lo saprà Iddio	bir eiolik it at denise balik bilmesse halik bilür	بر ایولك ایت آت دكزە بالق بیلمزسە خالق بیلیر.

Pagina 156

Si dice che quando l’uomo è ricco è anche generoso e non manca di amici	bir insan sahj ve zenghin olursa kendisi iciün dost eksilmes	بر انسان سخی وزنكین اولورسە كندیسی ایچون دوست اكسیلمز.
A buon intenditore poche parole	arife bir isciaret ieter	عارفە بر اشارت یتر.
O mio figlio, voi sarete stimato se sarete savio	ei oglum, akil ve dana olnrsan sciaiestej ihtiram olursun	ای اوغلم، عاقل و دانا اولورسەك شایستەء احترام اولورسك.
A sciocca dimanda niuna risposta	süküt itmek ghibi alemde nadane gevab olmas	سكوت ایتمك كبی عالمدە نادانە جواب اولمز.
La fame caccia il lupo dal bosco	zaruret herscei iapdirir	ضرورت هرشیئی یاپدیرر.
Bisogna leggere i buoni libri per quanto si può	mumkün mertebe eio kitablari ocumalidir	ممكن مرتبە ایو كتابلری اوقوملیدر.
Lavorate tutto il giorno e riposatevi la notte	ghige istirahat itmek iciün bütün gün cialiscmalisinis	كیجە استراحت اتمك ایچون بتون كون چالشملیسكز.
FINE	Intiha	انتها
	***

/ BEGIN PAGE [157] /

	(فهرست)
	*(Fihrist)*
	*INDICE*
		صحیفه
Alfabeto	حروفات	5
Numerazione	اسماء اعداد	10
Della settimana	هفتەیه دائر	14
Mese solare	شهور شمسیه	14
«lunare	شهور قمریه	15
Nomi	اسماء معنویه	15
Del tempo	زمانه دائر	17
Del corpo umano	وجود انسانی به دائر	18
Famglia	عائله	20
Degli alimenti	طعامه دائر	22
Frutta	میوەلر	25
Degli alberi	اغاجلر	26
Altre piante	سبزوات	27
Delle vesti	البسەیه دائر	29
Casa e mobili	برخانەنك اوفق تفك آوادانلغى	32
Di alcuni merci	تجارته دائر	34
Delle arti	صنعته دائر	36
Degli strumenti	صنعته دائر ادوات	38
I colori	الوان، رنكلر	39
Edifici	بنای عظیملر	«

Pagina 158

		صحیفه
Metalli e minerali	اجزای معدنیه	41
Dei sentimenti	قوت حاسەلرە دائر	42
Dell’istruzione	محل تدریسە دائر	46
Paese, nazione	بلاد مشهوره	49
Dell’abitazione	مساكن	51
Della marina	امور بحریه	«
Del vento	روزکار	54
Della terra	ارضه دائر	«
Della dignità	مقامه دائر	56
Dell’armata	عساكره مخصوص	57
Genere umano	نوع بشر	61
Le quattro stagioni	درت فصل	62
Degli astri	نجومه دائر	«
Quattro elementi	عناصر اربعه	63
Gli animali	حیوانات	64
I fiori	چیچکار	67
Perbi all’infinito	مصدرلر	68
Esempi di verbi	افعالك امثالی	78
Conversazione	مكالمات	85
Frasi e proverbi	جمل حكمیه وضروب امثال	150
	***

/ BEGIN PAGE [159] /

	(خطا وصواب جدولی)
صواب	خطا	صحیفە سطر
قاچا	قا	١٦ 5
مقداردن	مقدردن	٦ 6
قوندرەلر	قوندرە	١٦ 30
كوزلی ایكنە	كوزلی ایكە	١٤ 38
سفائن حرب]یە[	سفائن جربیە	١٧ 52
حربیە باظر]ی[	حربیە نظری	٦ 57
استفساتیە	استفاریە	٢ 82
«	«	٢٢ 83
ایدیورسكز؟	ایدیورمیسكز؟	١٥ 102
عموجە	عموحە	١٧ 116
	***
	*ERRATA–CORRIGE*
Pagina		CORREZIONE
26	Nespole	Nespola
»	Datterro	Dattero
»	Compeggio	Campeggio
[28]	Cipolle	Cipolla
[»]	Prezzemelo	Prezzemolo
[29]	Fave	Fava
[»]	Dei vestimenti	Delle vesti
[3]0	Cinghie	Cinghia

Pagina 160

30	Nappe	Nappa
31	Eettuccia	Fettuccia
»	Occhielli	Occhiello
34	Forbicie	Forbice
»	Di alcone	Di alcune
43	Prudente	Prudenza
44	Trnquillo	Tranquillo
47	Raconto	Racconto
56	Covernatore della harem	Governatore dell’harem
57	Comandate di luogo	Comandante del […]
58	Prigioniere	Prigioniero
62	Giovinetti	Gioventù
»	Vecchi	Vecchiezza
»	antichità	Decrepitezza
63	I pianti	I pianeti
91	Li ho veduto andati	veduti andare
92	Ottmano	Ottomano
»	di dove è venuto?	da dove…
95	Datelo	Datela
102	conocederà	concederà
103	l’imparare	l’impararete
112	que’llorologio	quell’orologio
127	al sartore	dal sarto
143	cordioncini	cordoncini
152	vestro	vostro
	***

ایتالیانجە قونوشەلم [İtalyanca konuşalım (trad. 'Parliamo italiano')]

Indice

Testo in formato elettronico

Promotori del progetto

Partner

ba	be	bi	bo	bu
ca	ce	ci	co	cu
da	de	di	do	du
fa	fe	fi	fo	fu
ga	ge	gi	go	gu
la	le	li	lo	lu
ma	me	mi	mo	mu
na	ne	ni	no	nu
pa	pe	pi	po	pu
qua	que	qui	quo	qu
ra	re	ri	ro	ru
sa	se	si	so	su
ta	te	ti	to	tu
va	ve	vi	vo	vu
za	ze	zi	zo	zu

ba	be	bi	bo	bu
ca	ce	ci	co	cu
da	de	di	do	du
fa	fe	fi	fo	fu
ga	ge	gi	go	gu
la	le	li	lo	lu
ma	me	mi	mo	mu
na	ne	ni	no	nu
pa	pe	pi	po	pu
qua	que	qui	quo	qu
ra	re	ri	ro	ru
sa	se	si	so	su
ta	te	ti	to	tu
va	ve	vi	vo	vu
za	ze	zi	zo	zu

ba	be	bi	bo	bu
ca	ce	ci	co	cu
da	de	di	do	du
fa	fe	fi	fo	fu
ga	ge	gi	go	gu
la	le	li	lo	lu
ma	me	mi	mo	mu
na	ne	ni	no	nu
pa	pe	pi	po	pu
qua	que	qui	quo	qu
ra	re	ri	ro	ru
sa	se	si	so	su
ta	te	ti	to	tu
va	ve	vi	vo	vu
za	ze	zi	zo	zu